Afai na e auai i le teu faafaigaluega mo sina taimi, ua uma ona e masani i le faaupuga tufatufaga.
Ae afai e te fou i le teufaafaigaluegaina pe e te lagona ua e lagona le lofituina - o lenei tusiga e mo oe!
I totonu o lenei blog, o le ae iloa atili e uiga i tufatufaga ma pe faʻapefea ona e faʻaogaina i au fuafuaga tau tupe. Ae muamua, o le a le tufatufaga?
O le a le Dividend?
O se tufatufaga o se tufatufaga o se vaega o tupe maua a le kamupani i ana tagata e umia sea.
A maua e se kamupani se polofiti po o se tupe faasili, e mafai e le komiti faafoe ona faaaoga lena tupe mama e toe teu ai tupe i le pisinisi, tufatufa atu i tagata e umia sea e ala i se tufatufaga, pe faatau mai ana lava sea.
O le komiti faafoe a le kamupani e filifili pe o afea ma le taimi e totogi ai tufatufaga masani oloa. E faia e le Komiti Fa’afoe lea fa’ai’uga ona o lo’o latou faia le mea e sili ona lelei mo tagata e umia sea, o i latou e ona. Latou te mananaʻo e faia ni gaioiga e faʻateleina ai le taua o latou o tupe teu faafaigaluega i se taimi 'umi.
E mafai ona totogi tufatufaga i tinoitupe pe mafai foi ona tufatufa atu e avea ma sea faaopoopo. O tufatufaga e masani ona faʻaalia tasi pe faalua i le tausaga ma totogi mo le tasi pe sili atu kuata pe a maeʻa aso taʻitasi.
Ituaiga o tufatufaga:
E tele ituaiga o tufatufaga, ae o le mea sili ona taatele o le tufatufaga tupe. Sei o tatou va'ai i ituaiga eseese o tufatufaga e totogi e kamupani.
- Tupe Totogi: O tufatufaga o tinoitupe o le faiga masani lea o tufatufaga ma e totogi sa'o i tagata e umia sea. O le a totogi oe i tinoitupe, e masani lava i le fa'aliliuina fa'aeletoroni.
- Fa'asoa Fa'asoa: O tufatufaga fa'asoa e totogi i sea a le kamupani nai lo tupe. O le a totogiina oe i sea faaopoopo nai lo tupe totogi.
- Tu'uaiga Fa'apitoa: O se tufatufaga fa'apitoa o se totogi fa'aopoopo e faia i tagata e umia sea e se kamupani e le o se vaega o le taamilosaga masani o tufatufaga. O tufatufaga faʻapitoa e masani ona tupu ona o le toe faʻatulagaina o kamupani poʻo isi mea e suia ai le vaaiga a le pulega e uiga i faʻamoemoega o le pisinisi.
- Fuafuaga Toe Fa'afaigaluegaina o Vaevaega (DRIPs): DRIPs o polokalame ia e mafai ai ona e toe teu fa'asoa au tupe tufatufaga ile tele o sea a le kamupani lava ia.
E fa'apefea ona 'ese'ese le aso fa'asoa mai le aso fa'amaumauga?
O le aso muamua o le tufatufaga ma le aso faʻamaumauga o aso e lua e taua i tagata e umia sea.
O le aso muamua o le tufatufaga o le aso lea e faʻaalia ai e le kamupani o le a le toe totogiina ni tufatufaga i tagata e umia sea e faʻatau sea pe a maeʻa lena aso.
O le aso fa'amauina o le aso lea e fa'amautu ai e le Komiti Fa'atonu a le kamupani po'o ai e ana sea i se taimi patino, o lea o le a alu uma totogi o tufatufaga i na tagata.
O le fenumia'i i le va o le aso fa'amaumau ma le aso fa'ato'a tufatufa atu e masani lava. O le mea muamua e faʻatulagaina e se kamupani, ma le mea mulimuli e se faʻatauga. E mafua ona o loʻo i ai se vaitaimi e faʻamalieina ai fefaʻatauaiga e faia i fefaʻatauaiga.
Aisea e fa'atau ai fa'asoa fa'asoa?
Ia, o loʻo i ai ni faʻamanuiaga moni i le umiaina o sea i kamupani e maua ai tupe maua mo oe o se tagata e umia sea. O totogi o tufatufaga e mafai ona faʻamaonia ai se kamupani soifua maloloina.
Afai e te fia iloa pe o manuia se kamupani, o se tasi o auala vave o le tilotilo i ana tufatufaga totogi. Afai o lo o totogi atu tufatufaga a le kamupani, o lona uiga ua lava le tupe e totogi ai totogi ma o lo o faagaoioia pea.
O fa'asoa fa'asoa e mafai ona maua ai se fa'aoga lelei e fa'asaga i le fa'aletonu o maketi. O tupe maua fa'aopoopo e mafai ona fesoasoani e fa'amalieina ai tupe gau i lalo o ta'amilosaga po'o fa'afaigofie ona toe teu fa'afaigaluega i isi avanoa.
O tufatufaga o se punavai sili o tupe maua pasi. O le vaega pito sili ona lelei e uiga i fa'asoa fa'asoa o le mafai lea ona latou maua se tupe maua-e tusa lava pe e te le o to'aga e fai fefa'ataua'iga i le maketi fa'atau.
Afai e te faʻatau sea o kamupani e masani ona totogi tufatufaga ona taofi lea i ai mo le tele o tausaga, e mafai ona e amata totogi e aunoa ma le faia o se galuega!
Aisea e totogi ai e Kamupani Tivi
Kamupani e totogi tufatufaga ona latou te mananaʻo e tauia a latou tagata e umia sea ma faʻamalosia i latou e teu faʻafaigaluega i le kamupani. O tufatufaga e masani ona faʻaaogaina e fai ma faʻamalosi mo le aufaipisinisi e taofimau i sea, nai lo le faʻatau atu i luga o maketi.
E mafai foi ona fesoasoani le totogiina o tufatufaga e faaitiitia ai le tau o le faatupeina o gaioiga ma galuega a le kamupani.
A totogi tufatufaga e kamupani, o loʻo latou tuʻuina atu tupe na semanu e faʻaaogaina mo isi faʻamoemoega. Ae ui i lea, o tufatufaga e mafai ona fesoasoani e faʻaleleia le faʻatinoina o tupe a le kamupani e ala i le faʻateleina o lona tau o sea ma faʻamalosia atili ai le aufaipisinisi.
E mafai e Kamupani ona fa'ateleina a latou tufatufaga pe a fa'atupula'ia a latou polofiti pe fa'atupu tele fo'i le tau o sea.
E fa'afefea ona iloilo Vaevae?
Pe a iloiloina se tufatufaga, o le mea muamua e tatau ona mafaufau i ai pe faʻafefea ona gafatia. Kamupani o lo'o totogi pea tufatufaga i le aluga o taimi e foliga mai o lo'o i ai se fa'ata'ita'iga fa'atauva'a fa'apisinisi ma e mafai ona fa'atupuina le tele o tinoitupe e lagolago ai na totogi.
I se tulaga lautele, o le maualuga o se tufatufaga, o le sili atu lea ona taua o le faʻasoa. Ae ui i lea, e tele auala e mafai ona e iloiloina ai tufatufaga.
- Tulaga fa'asoa fa'asoa: O le fua faatatau lea e fua ai le tele o tupe a le kamupani pe a uma tupe alu ma totogi tului. O lo'o fa'aalia ai le pasene o tupe maua i le sea (EPS) o lo'o totogiina atu e fai ma tufatufaga. O le maualuga o lenei pasene, o le saogalemu foi lea o le tufatufaga e foliga mai.
- Totogi fua faatatau: E fa'atusatusaina le tele o tupe maua na totogi i tufatufaga i le tausaga e tasi fa'atusatusa i le aofa'i na toe fa'afo'i mai i galuega po'o fa'aoga mo isi fa'amoemoe e pei o sea toe fa'atau po'o le fa'atauina. O le maualuga o totogi fua faatatau o lona uiga e tele atu tupe maua o lo'o totogiina atu i tufatufaga nai lo le toe fa'afaigaluegaina i galuega po'o fa'aoga mo isi fa'amoemoega. O le maualuga o lenei numera, o le tele foi lea o le faigata o le kamupani ona totogi tufatufaga i le lumanaʻi.
- Tu'ufa'atasiga Fa'atupulaia: Ole fua ole fa'atuputeleina o tufatufaga e fuaina ai le vave fa'aopoopoina e le kamupani ana tufatufaga ile taimi. O le fa'atupula'ia o tufatufaga e fa'amautinoaina ai le aufaipisinisi e mafai ona latou fa'alagolago i a latou tupe maua mai tupe maua mai a latou tupe teufaafaigaluega.
- Fuafuaina o tupe maua: Fa'asoa fa'asoa e fa'atatau e ala i le vaevaeina o tufatufaga fa'aletausaga i sea i le tau o lo'o iai nei. Mo se faʻataʻitaʻiga, afai o se faʻasoa o loʻo i ai se tufatufaga faaletausaga o le Rs 2 i le sea ma o lona tau o loʻo i ai nei o le Rs 40 i le sea, o lona fua e 5%. O le maualuga o le tufatufaga e maua, o le sili atu lea, talu ai o loʻo faʻaalia ai o loʻo tauia le aufaipisinisi mo lo latou lamatiaga i le umiaina o sea tuʻuina atu. I nisi tulaga, o kamupani e totogi tufatufaga tetele e ono le vave faʻatupuina a latou pisinisi pe faʻatupuina le tele o tinoitupe e tausia ai na tufatufaga i le taimi. E mafai ona avea lenei mea ma fuʻa mumu mo le aufaipisinisi o loʻo mananaʻo i kamupani o le a ofoina atu le faʻaauau pea o le tuputupu aʻe e aunoa ma le ositaulagaina o tupe maua o loʻo iai nei.
Lafoga o Tupe Maua i luga o Tupe Maua i Initia
O tufatufaga o se vaega o tupe maua a se tagata poʻo se kamupani. Afai e totogi e le kamupani ni tufatufaga i ana tagata e umia sea, e tatau ona totogi lafoga a tagata e umia sea. O le aofa'i o tufatufaga e maua e le tagata e umia sea e fa'aopoopo i le aofa'i o ana tupe maua ma lafoga e tusa ai ma lona fua fa'atatau.
E tusa ai ma le Tulafono o Tupe, 2020, pe a e mauaina tufatufaga mai se kamupani Initia poʻo se faaputugatupe soofaatasi e sili atu i le Rs 5,000 i le tausaga, o le a toesea e le kamupani lafoga mai i le 10%.
O le aofa'i o lafoga ua toesea o le a fa'aalia i luga o lau pepa fa'asoa, ma o le a tu'uina atu ia te oe le aitalafu mo lenei aofaiga a'o fa'atumu lau fa'amatalaga o lafoga o tupe maua. E tatau ona e totogi lafoga mulimuli ane e fua i au tupe maua mo lena tausaga fa'aletupe pe a e faila lau fa'amatalaga lafoga o tupe maua.
I se aotelega, e le taumate le tele o mafua'aga e tatau ai ona fa'amoemoe ma fiafia e uiga i le fa'asoaina o tufatufaga, ae maise o lo'o fa'aauau pea ona fa'afaigofie ma fa'afaigofie e tekinolosi nei tupe teufaafaigaluega.
E ui e tatau ona e naunau e fai lau vaega o suʻesuʻega ma aʻoaʻo sina mea e uiga i le maketi, e le faigata tele ona amata. Afai e te matua fiafia lava i tupe maua pasi ma fausia le tamaoaiga mo se taimi umi, ona aoga lea o le tilotilo i ai.
O le mea sili, o le toe iloiloina o le lisi o loʻo i luga e tatau ona e maua ai se manatu lelei pe o le a le tufatufaga faʻasoa, pe faʻafefea ona latou galulue, ma o fea e mafai ona faʻamutaina e avea ma faʻamoemoega faʻafaigaluega mo oe.
Tuua se tali