Ka mekitlane e mengata e khahlang ea mekitlane le lihlahisoa tse turang 'marakeng, moreki o etsa liqeto tse mpe tsa lichelete ka boomo.
Maemong a joalo, ho batla ho le thata ho fetola mokhoa ona ka lebaka la khatello ea lithaka le takatso ea ho batla ntho e 'ngoe le e 'ngoe.
Leha ho le joalo, u ka ntlafatsa sena ka ho latela maikutlo a nepahetseng 'me u ka finyella seo ka mehlala e loketseng ea kelello.
Mona ke tse ling tsa mehlala e sebetsang ea kelello e ka u thusang ho etsa liqeto tse nepahetseng tsa lichelete.
Mehlala ea Kelello ke Efe?
Ka puo ea batho ba tloaelehileng, mehlala ea kelello ha se letho empa e le pontšo ea kamoo ntho e sebetsang kateng. Kaha maikutlo a batho ka lefatše a fapane, mehlala ea kelello e thusa ho utloisisa hore na motho o talima lefatše joang kelellong ea hae e rarahaneng.
Ho feta moo, mehlala ea kelello e re thusa ho etsa liqeto tse molemo le tse potlakileng 'me e ka re thusa haholo ha re ntse re etsa liqeto tsa lichelete. Leha ho le joalo, kaha mehlala ea kelello e ikhetha ka bobona, re ke ke ra re ke maoatla kapa e sireletsehile ka ho feletseng.
Hase kamehla li nepahetseng kapa tse sebetsang, empa li ka thusa ho etsa liqeto tse molemo ka boitsebiso bo feletseng. U ka sebelisa mehlala ea kelello le ha maemo a e-ba thata haholo. Li lula li le tseleng, ka hona li ka ba molemo haholo ha li sebelisoa hantle.
Feela joalokaha ho na le melao-motheo ea saense bakeng sa likhopolo tsa saense, mehlala ea kelello e sebetsa e le motheo o babatsehang oa liqeto tsa lichelete. Kahoo, ba phetha karolo ea bohlokoa tabeng ea ho etsa liqeto.
Ka mohlala, bakeng sa mohoebi, mehlala ea kelello e fana ka moralo oa mokhoa oa ho tsoela pele khoebong ea khoebo ka ho etsa liqeto tse utloahalang bakeng sa kholo ea khoebo.
Ka ho tšoanang, bakeng sa mohoebi, ho etsa liqeto tse nepahetseng tsa lichelete ka nako e nepahetseng ho ka etsahala feela haeba mehlala e nepahetseng ea kelello e sebelisoa.
Liqeto tse Nepahetseng tsa Lichelete li Bolela'ng?
Liqeto tsa lichelete li ka ba tsa bohlokoa haholo ka linako tse ling, ka hona, li tlameha ho nkoa ka hloko haholo. Ho sa tsotellehe hore na ke lichelete tsa botho kapa tsa khoebo, u lokela ho li aba ka katleho ho thibela tahlehelo ea lichelete kapa ho hloka botsitso.
U hloka ho lula u falimehile 'me u sebelise mohlala o loketseng oa kelello ho etsa liqeto tse nepahetseng tsa lichelete ka nako e nepahetseng ka ho fetisisa.
Ka tlase lethathamo la Mental Models ea 5 e sebetsang haholo e ka u thusang ho etsa liqeto tse nepahetseng tsa lichelete. Li hlahlobe:
1. Matla A Ho Kopanya
Ho kopanya ho ka hlalosoa feela e le mokhoa oa ho kopanya tsoala molemong oa pele. Ts'ebetso ena e tsoela pele ho fihlela tekanyo ea pele lichelete e fihla kgolong ya yona.
Ka lebaka la ho kopanya, e seng feela chelete ea pele e tsetelitsoeng, empa le tsoala e fumanoang ho mosuoe-hlooho e hlahisa meputso ka nako e telele. Ts'ebetso ena e tsoela pele, e u thusa ho etsa phaello ho tsoa ho chelete e ka sehloohong le ho tsoa ho tsoala e 'ngoe le e 'ngoe e kopaneng.
Ka mohlala,
Chelete e ka sehloohong = Rs. 100, ROI = 10% pa, Nako = lilemo tse 10
Qetellong ea Selemo sa 1 = Tsoala e fumanoeng ho mosuoe-hlooho ke Rs.10 (10% pa ka Rs.100)
Kahoo, chelete e tsetelitsoeng ka mor'a selemo e fetoha
Mosuoe-hlooho + Selemo sa 1 thahasello = 100 + 10 = 110
Qetellong ea Selemo sa 2 = tsoala e fumanoeng ke Rs.11 [10% pa Rs.110 (Rs.100 + Rs.10)
Qetellong ea Selemo sa 3 = tsoala e ekelitsoeng ke Rs.12.1 [10% pa ka Rs.121 (Rs.100 + Rs.10 + Rs.11) Joalo-joalo…. Ka tsela ena, matla a ho kopanya a thusa kholong ea leruo la hau ka nako.
2. Litšenyehelo tsa Monyetla
Ha u ntse u etsa liqeto tsa lichelete, u tlameha ho tsepamisa maikutlo ho tsona litšenyehelo tse patiloeng eseng feela litšenyehelo tse tobileng. Litšenyehelo tsa monyetla li hlalosoa ka tloaelo e le litšenyehelo tse amanang le monyetla o lebetsoeng.
Re ka ba ra re eng kapa eng eo re e etsang, ho na le litšenyehelo tsa ntho e ngoe le e ngoe. Litšenyehelo tsa menyetla li hlaha ha ho na le mekhoa e fapaneng eo u ka khethang ho eona. Tabeng ea khetho e le 'ngoe feela, ha ho na litšenyehelo tsa monyetla.
Leha ho le joalo, neng kapa neng ha motho a nahana ka ho tsetela le ho paka lichelete tsa bona, o kopana le mekhoa e mengata e fapaneng. Maemong a joalo, chelete e lahlehileng ka ho tsetela ho 'A' ho fapana le 'B' e ka bitsoa litšenyehelo tsa monyetla.
Litsenyehelo tsa monyetla ke mohlala oa bohlokoa oa kelello o thusang ho netefatsa hore tšebeliso e nepahetseng ea mehloli ea lichelete e fokolang le e haellang e etselitsoe molemong oa hau.
3. Net Present Value
Boleng ba hona joale ha se letho haese boleng ba chelete kajeno bo tla hola nakong e tlang. Kahoo, ke lebitso le fuoeng boleng ba hona joale ba chelete e tlang ho butsoa nakong e tlang. Ke mohlala oa mantlha oa kelello o u thusang ho etsa qeto ea hore na u khetha projeke efe.
Ka tloaelo, morero o nang le NPV e ntle le e phahameng e khethoa ho feta e nang le NPV e tlase kapa e mpe. NPV e bua ka tsohle tse phallo ea chelete e theotsoeng e kenyelelitsoe mmoho. Phokoletso e bolela ho sebelisa sekhahla se nepahetseng sa phokotso ho phallo ea chelete ho li fetolela ho boleng ba kamoso ho ea boleng ba hajoale.
Ka tsela ena, ka lipalo tse nepahetseng tse ipapisitseng le litheolelo tse nepahetseng, NPV e ka baloa. E ka thusa haholo ho etsa liqeto tse nepahetseng tsa lichelete ka nako e nepahetseng.
4. Molemo oa ho Bapisa
Melemo e Bapisang e bolela ntho eo motho a nang le eona hantle 'me e ipaka e le molemo haholo. Motho a ka sebelisa melemo e joalo haeba e ikhetha ho o mong.
Ho ea ka Molao oa Papiso ea Molemo, liqeto tsa hau li lokela ho nahana ka litšenyehelo tsa monyetla. E lokela ho ba ho sa natsoe hore na Advantage e felletseng e teng kapa che.
Ha re re haeba ho na le Molemo o felletseng lipakeng tsa lintho tse peli, ho lokela hore ho khethoe ea nang le monyetla o tlase le ho ikhethela.
Ena ke khopolo e tsebahalang ea moruo e ka thusang ho etsa liqeto tse nepahetseng tsa lichelete bakeng sa boiketlo bo betere ba lichelete.
5. Ho ikoahlaela ho Fokotsa
Sepheo se seholo sa mohlala ona oa kelello ke ho fokotsa ho ikoahlaea nakong e tlang ka ho hlahloba le ho hlahloba liqeto tsa motho tsa lichelete ka nako. Khopolo ea mohlala ona ke hore na bokamoso ba motho bo tla nahana joang ka liqeto tseo motho a li nkang kajeno. E tsepamisitse maikutlo ka mokhoa o itseng karolong ea kelello ea kelello ea motho ho netefatsa hore ha ho na masoabi a maholo nakong e tlang.
Ho feta moo, mohlala ona oa kelello o tumme o amahanngoa le Jeff Bezos. O ile a sebelisa mohlala ona oa kelello ho tlohela mosebetsi oa hae o tloaelehileng le ho qala Amazon ha marang-rang a ntse a le teng. Ka lebaka la mohlala ona oa kelello, joale re na le Amazon kamoo re e tsebang kajeno.
Ho botsa potso e bonolo joalo ka hore na qeto e ka u fa masoabi lilemo tse 'maloa ho theosa le moeli ka linako tse ling ho ka u thusa ho iketsetsa qeto e nepahetseng. Kahoo nahana ka bohlale, 'me u khethe liqeto tse tla etsa hore u se ke ua ikoahlaea nakong e tlang.
Ho akaretsa
U ka utloisisa mehlala ea kelello e le mekhoa e hlalositsoeng esale pele e neng e tla fana ka sephetho se fapaneng le seo se ka beng se le teng haeba u ne u nkile liqeto tsa lichelete ho latela litumelo tsa bona tsa mantlha. Li sebetsa e le lebokose la lithulusi bakeng sa ho etsa liqeto ka katleho.
U tlameha ho etsa bonnete ba hore mefuta e nepahetseng e sebelisoa ho rarolla bothata bo itseng, joalo ka ha sesebelisoa se seng le se seng se loketse tokollo e ngoe le e ngoe.
Ka ho khetha moralo o loketseng oa mohlala oa kelello, o ka etsa liqeto tse nepahetseng tsa lichelete habonolo ka nako e nepahetseng, ka hona ho etsa bonnete ba hore monyetla oa ho etsa leruo le leholo o sebelisoa ka nepo.
Leave a Reply