Labobeli la la 1 Pherekhong 2022, re bone mokete oa Tekanyetso oa Union o hlahisitsoeng ke Letona la Lichelete la India, Mme Nirmala Sitharaman.
O ne a nkile letlapa ho bala kabo ea lichelete bakeng sa liindasteri tsohle, a phahamisa mohopolo oa ho etsa dijithale naheng.
Ha re hlahlobeng lintlha tsa bohlokoa tsa Budget'22 ho bona hore na 'muso o rerile eng bakeng sa naha selemong sena.
Digitalization le Theknoloji
Ho bile le tjantjello e kholo mabapi le digitalization ke mmuso kamora nako, mme tekanyetso ke bopaki ba seo.
Lintlha tsa bohlokoa lefapheng la digitalization le theknoloji e ne e le -
1. Ho theha univesithi ea digital ho tla etsahala ho pholletsa le naha ho fa liithuti tsa Maindia monyetla oa ho ithuta hole le thuto ea maemo a lefats'e. Litlelase li tla tšoaroa ka lipuo tse 'maloa tsa libaka ho khothaletsa thuto likarolong tsohle le ho ntlafatsa katleho ea liithuti.
2. Ho tla ba le fantisi ea 5G spectrum e entsoeng ka selemo sa 2022-23 ho hlahisa marang-rang a tšebeletso ea mohala oa 5G selemong sena ke mekhatlo e ikemetseng. Ho tla hlahisoa spectrum e etelletsoeng pele ke moralo ho lokisa tikoloho e tiileng bakeng sa 5G ho khothaletsa ts'ebetso e matla ea marang-rang ho pholletsa le naha.
3. Liofisi tsohle tsa poso, tse etsang 35 crores ka palo, joale li tla hokeloa tsamaisong ea libanka. Sena se tla thusa batho ba libakeng tse hole le mahaeng le batho ba baholo ho fumana liakhaonto tsa bona tsa PO habonolo ka mehala ea bona ea cellular. Batho ba tla khona ho fetisetsa chelete lipakeng tsa li-account tsa poso le libanka ntle le tšitiso.
4. Tsamaiso ea bophelo bo botle ea dijithale ea naha e se e le teng e tla qala haufinyane ho ntlafatsa tlhokomelo ea bophelo naheng le ho matlafatsa tlhokomelo ea bakuli le mokhatlo oa li-account. Tlatsetso e ncha morerong ona ke Lenaneo la Naha la Bophelo bo Botle ba Kelello, le thakhotsoeng bakeng sa bophelo bo botle ba kelello ba baahi ba anngoeng ke seoa sena se tla fana ka tlhabollo ea boleng.
5. Naha e reretsoe ho qala rupee ea eona ea pele ea molao ea digital, e tla sebetsa ho marang-rang a blockchain. Chelete ea dijithale ea banka e bohareng. E tla matlafatsa moruo oa naha oa dijithale ka ho khothaletsa tefello ea tekhenoloji le tebello ea India mabapi le litefo tse se nang chelete.
6. Litsamaiso tse 75 tsa libanka li se li loketse ho thakholoa literekeng tse 75 tse fapaneng ho khothaletsa litšebelisano tse bonolo tsa lichelete libakeng tsa mahaeng le litoropong.
7. Li-e-Passports tsa Chip tse nang le theknoloji ea bokamoso li tla hlahisoa ho thusa baahi bohle ba nang le maeto a se nang moeli mose ho maoatle. Ho sebelisa li-passport tsa 'mele ho tla fokotsoa ka mohato ona oa digitalization.
Infrastructure
Tsepamiso e kholo ea meralo ea motheo ea naha e hlahile ka Tekanyetso ea Kopano ea 2022.
Ho tloha ho aha litsela tse kholo, ho tšehetsa ka lichelete ntlafatso le kaho ea literene, ho fana ka tšehetso mererong e meng ea ntlafatso - e ka bang Rs. 40 lakh crores e behiloe ka thoko ho tšehetsa meaho ea India.
1. Litsela tse kholo tsa naha kaofela li lokiselitsoe ho atolosoa ka lik'hilomithara tse 25,000 selemong sena, hammoho le lenaneo la naha la ntlafatso ea ropeway le qalisoang ka mokhoa oa tšebelisano ea sechaba le poraefete. Marang-rang a matla a litsela naheng ena a tla thusa kholisong ea moruo oa India le ntlafatso ea marang-rang a litsela tse kholo.
2. Literene tse ncha tsa 400 tsa Vande Bharat le liteishene tse ncha tse 100 tsa thepa li tla hlahisoa le ho ntlafatsoa lilemong tse tharo tse tlang. Hoo e ka bang 1.5 lakh crores e abetsoe literene selemong sena.
3. Rs. 1500 crores e behiloe ka thoko haholo-holo bakeng sa merero ea ntlafatso ea North East hammoho le ho tšehetsa mesebetsi ea boipheliso bakeng sa basali le bacha ba naha.
4. Lipaka tsa mekhoa e mengata tsa thepa li tla kengoa tšebetsong selemong sena sa lichelete libakeng tse nne tse fapaneng.
Sena se tla matlafatsa bokhoni ba naha ba ho tsamaisa thepa ka bonyane sebaka sa lihekthere tse 100 bakeng sa yuniti ka 'ngoe e nang le libaka tse khethehileng tsa polokelo, lipalangoang tse bonolo, le litoro tse entsoeng ka mechini.
Temo
Kaha temo e le mokokotlo oa naha ea rona, esale e le e 'ngoe ea lintlha tse kholo ka ho fetisisa licheleteng tsohle.
Selemong sena, ho tsepamisitsoe maikutlo ho lihoai le ho tšoarella ha tsona ho nkuoe e le ntho e ka sehloohong ka ho netefatsa hore bophelo ba MaKisaan ba rona bo sirelelitsoe.
1. Lekeno le tiisitsoeng ho lihoai tsohle le phatlalalitsoe ka kabo ea chelete e fetang Rs. 2 lakh crores tse tla kena tefong e tlase e tobileng ea tšehetso bakeng sa temo ea koro le paddy selemong sena.
2. Kisan Drones bakeng sa tlhahlobo ea lijalo, digitalization ea litlaleho, le ho fafatsa likokoanyana tse bolaeang likokoanyana li ntse li fuoa tlhokomelo e kholo, 'me' muso o tšehetsa ka matla li-Drone tsohle tse qalang ho matlafatsa temo ea Maindia ka theknoloji.
3. Setsi sena se tšehetsa temo e se nang lik'hemik'hale le temo ea tlhaho ka PPP ka ho fana ka litšebeletso tsa theknoloji e phahameng le digitalization ho lihoai tsohle tsa naha. Lichelete li abiloe ho tšehetsa ka botlalo tse qalang le likhoebo tsa temo le tsa mahaeng.
4. Lintlafatso tse ngata li ntse li nahanoa lekaleng la temo ea meru le meru ea poraefete ea temo ea India, ka liphetoho tsa molao tse etsahalang hammoho le tšehetso ea lichelete ho lihoai tse tsoang linyeoeng tsa SC le ST.
5. Lenaneo-thuto la liunivesithi tsa temo le tla nchafatsoa selemong sena hore le ikamahanye le tekanyetso ea lefela ea tlhaho, temo ea manyolo, tsamaiso ea tlatsetso ea boleng, le tsamaiso ea sejoale-joale ea temo.
makhetho
Leha ho le joalo lekhetho la lekhetho li-slabs li ntse li tšoana le pele, ho bile le liphetoho tse ling melaong ea lekhetho.
1. Thepa eohle ea dijithale, ho kenyeletsoa chelete ea crypto le Rupee ea Dijithale e sa tsoa qala, e tla lefisoa lekhetho ka sekhahla sa 30%. Ka bobeli phetisetso le phaello li tla kenyeletsoa peresenteng ena ea lekhetho, ho sa baloe litšenyehelo kapa phokotso ea litsiane, ntle le litšenyehelo tsa ho reka thepa ena. TDS e eketsehileng ea 1% e tla lefisoa ha u ntse u sebelisa thepa ea digital nakong ea khoebo leha e le efe ea lichelete ho boloka tlaleho.
2. Basebeletsi bohle ba mmuso le ba mmuso ba tla bona keketseho ya moedi wa ho fokotsa lekgetho ho tloha ho 10% ho ya ho 14% ho matlafatsa melemo ya tshireletso ya setjhaba e fanwang ke mebuso ya dibaka ho basebetsi ba bona le ho etsa hore ba lekane le basebeletsi ba mmuso o moholo.
3. Phokotso ea chelete e eketsehileng ea khoebo e ile ea boela ea etsoa e le karolo ea tekanyetso ea Union 2022, e fokolitsoeng ho tloha ho 12% ho ea ho 7.
4. Mekhatlo ea likoporasi e tla lefisoa lekhetho la bonyane ba 15% khahlanong le 18.5% e fetileng, athe lik'hamphani li tla lumelloa ho lefa 15% feela.
5. Mmuso o behile sekgahla sa 15% sa lekgetho la khamphani bakeng sa dikhamphani tsohle tse ntjha tsa tlhahiso ho fihlela mafelong a selemo sena sa ditjhelete sa 2022–2023.
matsete
E ka bang 1 lakh crore e abetsoe ho thusa naha ka matsete, ho kenyeletsoa ho thusa linaha ho potlakisa mohopolo o akaretsang oa matsete a moruo.
1. India joale e tla fana ka litlamo tse ikemetseng ho thusa ka matlole a meralo ya motheo e tala ka hara naha e le karolo ya lenaneo la mmuso la dikadimo selemong sena. Sena se tla thusa batho ho tsetela ho matsete a mmuso a nang le phaello e ka bang teng nakong e tlang.
2. Rs. 7.5 lakh crore e abeloa litšenyehelo tsa lichelete ka ts'ebetso e kholo ea CAPEX bakeng sa nchafatso ea moruo oa naha kamora lilemo tse fetang tse peli tsa seoa sena.
3. Phallo ea lichelete ea naha e theiloe ho Rs. 65,000 crores ka lik'hamphani tsa mmuso, tse ka tlase ho palo ea selemo se fetileng ea 1.75 lakh crore, e bonts'a phokotso ea mmuso likhoebong.
4. Mmuso o tla batla matsete a dibilione tse 203 ka ho thakgola LIC IPO tsa ona thekisong ya 5% ya karolo ya ona khamphaning.
5. Matsete a lichelete a tla nyoloha ho tloha ho 1.3% ho ea ho 2.9% ea GDP ho tšehetsa moruo.
Education
Keketseho ea Rs. 11,000 crores ho feta tloaelo, Budget ea Union e abile hoo e ka bang Rs. 1 lakh crore bakeng sa lekala la thuto 'me kaofela e ikemiselitse ho tsepamisa maikutlo haholo ntlafatsong ea baithuti ba neng ba le har'a tse anngoeng ke koluoa ena.
1. Ho ntse ho nahanoa morero oa One-Class Channel Channel tlas'a morero oa PM e-Vidya. Mecha ea thuto e tla atolosoa ho tloha ho 20 ho isa ho 200 ho matlafatsa thuto ea boleng ho pholletsa le lipuo le lithuto tse fapaneng.
2. Thuto ea dijithale le eona e ntse e eketseha, ka chelete e fetang Rs. 400 crores e abetsoeng e tšoanang.
3. Ho tla thakholoa leano la ho fana ka litaba tsa boleng bo holimo ka lithupelo tse fapaneng tse tla etsoa ka mokhoa oa inthaneteng ka matichere a dijithale.
4 Rs. 1800 crores e abetsoe likolo tse 15,000 ho kenya tšebetsong Leano la Naha la Thuto la 2020 le ho ntlafatsa boleng le bokhabane boo likolo li fanang ka bona.
5. Lefapha la lipatlisiso le boqapi le tla fuoa Rs. 200 crores, ka lithuso tse fihlang ho Rs. 9420 crores (liunivesithi tse bohareng) le keketseho ea lithuso tsa IIT le IIM ha li bapisoa le selemong se fetileng.
Boiketlo
Boiketlo esale e le taba ea bohlokoa ea mmuso oa India kaha e khothaletsa bophelo ba baahi ba eona.
Lihlomathiso tse ling li etsahetse tlas'a merero ea boiketlo tekanyetsong ea selemo sena.
Matlo a 1. 80 lakh kaofela a ikemiselitse ho phetheloa selemong sena tlasa PM Awas Yojana.
Malapa a Maindia a limilione tse 2 a tla fuoa litšebeletso tlas'a lenaneo la Har Ghar Nal Se Jal ho netefatsa phepelo e tsoelang pele ea metsi libakeng tsa mahaeng le litoropong.
3. Ho tla thakholoa lenaneo la "aspirational block" bakeng sa ho nts'etsapele litereke tsohle tse nang le litabatabelo le ho li isa boemong bo bocha.
4. Ho tla shebisoa haholo metseng ea Meeli e ka Leboea e neng e hlokomolohuoe ho latela pono ea tsoelopele tlas'a Lenaneo la Vibrant Villages.
Polelo ea ho qetela
Tekanyetso ea basebetsi ea 2022 e bone tšebeliso e felletseng ea mmuso ea Rs. 3,944,909 crores, e leng chelete e nyane ho feta chelete ea selemo se fetileng.
Leha makala a mang a bone phokotseho ea kabo ea lichelete, makala a mang a kang digitalization, theknoloji le meaho, a ntse a eketseha ho feta leha e le neng pele.
Ho na le tsepamiso e hlakileng ea ho etsa hore India e ikemisetse ka mananeo a mangata a ntseng a tsoela pele ho khothaletsa tsoelo-pele ea tekheniki ka likarolo tse fapaneng tsa naha.
Leave a Reply