Ho tlohela mosebetsi ke nako le maikutlo. Ke hopola Ntate le malome ba ne ba buisana ka taba ea ho tlohela mosebetsi e le nako ea ho lema jareteng le ho hlokomela litloholo.
Linako li fetohile, 'me ka masoabi, batho ba bangata ha ba tlohele mosebetsi ka kutloisiso ea' nete hona joale. Batho ba bangata ebile ha ba batle ho tlohela mosebetsi! Ba kanna ba ba le sekoaelo sa maemo a holimo lilemong tsa bona tsa ho sebetsa le mokhatlo, empa batho ba ntse ba hana mohopolo oa ho tlohela mosebetsi ka botlalo.
Le leng la mabaka a etsang hore re se ke ra hlola re lahla maikutlo a ho tlohela mosebetsi ke hobane re khomaretse moelelo o mobe oa ho itlosa bolutu. Re susumetsoa ke khopolo ea ho ba “molemo” le “ho beha litholoana,” ho sa tsotellehe hore na lilemo tsa rōna li lumela.
Ke Hobane'ng ha U Rera Matsete a ho Retirement
Empa ho sa tsotelehe hore na maikutlo a hau ke afe ka ho tlohela mosebetsi - ho natefeloa ke boikhathollo kapa ho qala khoebo e ncha, ntho e le 'ngoe eo bohle ba tla lumellana ka ntsoe-leng ke hore re tlameha ho fana ka nako ea lilemo ka mor'a lilemo tse 60. re thuse ho phehella tsela eo re batlang ho phela ka eona ha re se re fokotsehile.
Joalo ka ha bohle re tseba (empa mohlomong re hloka ho hopotsoa nako le nako), pele re qala ho tsetela, ho molemo ho feta.
Le leng la mabaka a ho qala matsete esale pele bophelong ke ho boloka chelete e betere bakeng sa lilemo tsa ho tlohela mosebetsi. Batho ba sebetsang 'musong ha baa lokela ho tšoenyeha haholo, kaha ba fumana chelete e ngata ha ba tlohela mosebetsi. Ba boetse ba na le leano le sebetsang la penshene. Batho bana ba lehlohonolo ba ka tšoenyeha hanyane ka ho fihlela lilemo tsa ho tlohela mosebetsi.
Bakeng sa batho ba sebetsang lekaleng la poraefete kapa ba nang le likhoebo, hangata ha ho na chelete e ngata eo ba ka e isang hae ka mor'a ho tlohela mosebetsi, kapa leano la penshene. Lik'hamphani tse ling tsa poraefete lia fana, empa lik'hamphani tse ngata li qoba litšenyehelo tse joalo tsa ho fana ka penshene.
Sena se fella ka karolo e kholo ea batho ba lilemo tse 60 India ba itšetlehileng ka bana ba bona ho hlokomela litlhoko tsa bona. Sena se boetse se hlahisitse palo ea linyeoe tsa tlhekefetso ea maqheku India. Le hoja ho ka utloisa bohloko, ke ’nete.
Ke ka lebaka leo ho leng bohlokoa ho hlokomela lilemo tsa hau tsa botsofali ho tloha bocheng ba hau. Re u tlisetsa liphoso tse tloaelehileng tsa matsete a ho tlohela mosebetsi tseo u ka li qobang ho netefatsa hore u phela bophelo bo khutsitseng ka mor'a ho tlohela mosebetsi.
QOBA LIPHOSO TSENA TSE 10 TSA HO RETIREMENT INVESTMENT
1. Ho se tsetele sekemeng sa penshene
Haeba sebaka sa hau sa mosebetsi se sa fane ka morero oa penshene, u ka khetha ho National Pension Scheme kapa e 'ngoe ea merero ea ho tlohela mosebetsi e fanoang ke libanka tse kang HDFC le ICICI.
Boholo ba merero ea penshene e na le nako ea ho notlela ho fihlela lilemo tse itseng ho netefatsa hore chelete e tsetelitsoeng e bolokoa lilemo tse ngata ka mor'a ho tlohela mosebetsi.
Ho tsetela moralong oa ho tlohela mosebetsi kapa leano la penshene ke mokhoa oa pele oa ho boloka lilemo tsa hau tsa kamora ho tlohela mosebetsi. Haeba u sa tsetele ho e le 'ngoe, u lokela ho etsa bonnete ba hore u tsetela matlotlong a mang a nang le nako ea ho notlela ho fihlela lilemo tsa ho tlohela mosebetsi.
Ha u ntse u khetha leano la penshene le fanoang ke libanka tse fapaneng, etsa bonnete ba hore u utloisisa lipehelo le lipehelo tsohle tsa moralo, 'me u fumana phaello e ntle holima letsete.
2. Ho sebelisa letlole la ak'haonte ea PF pele u tlohela mosebetsi
Sepheo se seholo sa Employees Provident Fund e ne e le ho fana ka lilemo tse tlang tsa basebetsi. Leha ho le joalo, ho tloaelehile ho sebelisa lichelete tse bokeletsoeng ka har'a Provident Fund hore li sebelisoe thutong ea bana kapa machatong.
Kahoo, liakhaonto tse ngata tsa Provident Fund ha li hlile ha li fane ka motho ea e tšoereng, empa ho e-na le hoo li hlokomela bana le malapa a bona. Ho e-na le ho ba tšepo ea bona ea lichelete ka lilemo tse ngata ka mor’a ho tlohela mosebetsi, lichelete tsa PF li ’nile tsa sebelisoa ho tsetela litlhoko le litlhoko tsa lelapa.
Maemong a mangata, litlhoko le litlhoko tse joalo li ka chechisoa ka nako e itseng kapa tsa kopanngoa e le hore chelete ea ho tlohela mosebetsi e se ke ea sebelisoa. Mohlala, o ka khetha ho alima moithuti bakeng sa ngoana oa hau ho fapana le ho fana ka chelete ea hau ea letlole la provident.
Ho bohlokoa ho boloka chelete ea hau ea Provident Fund e ntse e le teng ho fihlela u tlohela mosebetsi. Ho fumana chelete e ngata ho tsoa akhaonteng ea hau ea Provident Fund ho tla bolela hore u tla ba le chelete e ngata eo u ka e tsetelang khoebong kapa ho e sebelisa. litšenyehelo tsa khoeli le khoeli ka mora ho tlohela mosebetsi.
3. Ho se tsetele ho ETFs
Li-ETF kapa Exchange Traded Funds ke mekhoa e metle ea ho tsetela ka matšeliso, ntle le bothata ba khoebo ea letsatsi le letsatsi. Ha e le hantle, li-ETF li ka rekisoa khoebong ea letsatsi, empa li atisa ho ba le phaello ha nako e ntse e ea.
Li-ETF li nkoa e le thepa e phethahetseng ea ho tlohela mosebetsi kaha li na le litefiso tse tlaase le tsamaiso e sa sebetseng. Leha ho le joalo, pele u tsetela ho ETF, u lokela ho etsa lipatlisiso tsa hau hantle, kaha li-ETF li fapana ka tsamaiso, mefuta-futa, joalo-joalo.
Haeba u na le tokisetso ea ho etsa letsete le leholoanyane, etela libonto. Li-bond li fana ka chelete e ka sehloohong 'me li lefa tsoala nako le nako.
4. Ho se be le depositi e tsitsitseng
Re le naha, re ikemiselitse ho boloka chelete. Libanka ke sebaka seo re se ratang ka lichelete bakeng sa lintho tsohle tse amanang le matsete.
Mohlomong sena se bakoa ke kotsi e fokolang e amanang le ho boloka chelete ea banka. Ho khahlisang ke hore lilemong tse leshome tse fetileng, tsoala ea libanka e bile e sa tsitsang joalo ka 'maraka oa li-equity,' me litefiso tsa polokelo li theohile ho fihla ka tlase ho 3%. Leha ho le joalo, tšabo ea ho feto-fetoha ha maemo e etsa hore batho ba bangata ba be hole le 'maraka oa equity.
Ho boloka chelete e ngata e le depositi e tsitsitseng ea nako e le 'ngoe ebe u khutlisa chelete ea ho butsoa hape ho depositi e tsitsitseng e ka ba karolo ea moralo oa matsete a hau ha u tlohela mosebetsi.
Le ha o qala o le lilemo li 35 mme o tsetela Rs 50,000 e le depositi e tsitsitseng bakeng sa nako ea selemo sa 1.5 ka sekhahla sa phaello ea 6%, ha u le lilemo li 60, u tla be u se u le haufi le 2 lakh rupees le ho feta, ho latela sekhahla sa phaello.
Ke khothaletsa ka matla depositi e tsitsitseng ea nako e khuts'oane eo u ntseng u tsoela pele ho fihlela u tlohela mosebetsi. U ka qala ka chelete e nyane ea depositi 'me mohlomong ua e eketsa hanyane nako le nako ha u nchafatsa nako ea hau ea depositi. E tla ba thuso e kholo nakong ea lilemo tsa ho tlohela mosebetsi.
5. Ho se boloke peresente ea lekeno ho boloka kapa ho tsetela
Haeba u qala mosebetsi oa hau pele ho nako, qala ho boloka chelete bakeng sa ho tlohela mosebetsi ka mor'a selemo sa pele.
Haeba u qala mosebetsi oa hau ka morao ho nako, qala ho boloka chelete ea hau ea ho tlohela mosebetsi ho tloha moputsong oa pele.
Maikutlo a fosahetseng ka ho fetisisa mabapi le ho tlohela mosebetsi bakeng sa lilemo tse sekete ke hore ba tla be ba lekana le ho tiea lilemong tsa bona tsa bo-60 joalokaha ba le teng hona joale 'me ba ka kenya lihora tse 10 tsa mosebetsi o matla.
Haeba u nahana hore ha ho hlokahale hore u boloke chelete bakeng sa ho tlohela mosebetsi kaha u tla be u le mahlahahlaha ka ho lekaneng bakeng sa mosebetsi oa nako e tletseng, nahana hape.
Esita le ho batho ba khoebong, ho sebetsa lihora tse telele ka mor'a lilemo tse itseng ho ka lebisa ho khathala ho feletseng. Ke ka lebaka leo re lokelang ho boloka ha re khona e le hore re ka atleha ha re sa khone.
Re tlameha ho boloka bonyane 10% ea lekeno la rona le ho le tsetela. Karolo ea matsete ana a khoeli le khoeli e tlameha ho behelloa ka thoko e le karolo ea matsete a rona a ho tlohela mosebetsi.
U se ke ua ba e mong oa batho ba khale ba hetlang morao 'me ba hlokomela hore ba ka be ba bolokile chelete eohle eo ba e sebelisitseng meketeng ea soda le mafelo-beke. Ke 'nete hore tseo ke tsa bohlokoa, empa re hloka ho leka-lekanya ho boloka chelete hammoho le tšebeliso ea chelete.
6. Ho se boloke potefolio e fapaneng ea lichelete
Lebaka le ka sehloohong la ho boloka photefolio e fapaneng ea matsete ke ho etsa bonnete ba hore haeba boleng bo le bong ba thepa bo theoha, ba bang ba tla e lefella. Potefolio e fapaneng e ala kotsi ka ho lekana, e etsa hore matsete a be le phaello ka kakaretso.
Potefolio e fapaneng e boetse e bolela hore o kenyelletsa nako e telele le matsete a nako e khuts'oane. Matsete a nako e telele ho li-bond kapa ETF a ka fana ka meputso e metle bakeng sa lilemo tsa ho tlohela mosebetsi.
Li-portfolio tse fapaneng le tsona li ka ba le thepa e kang thepa, e bonts'ang e le mohloli o motle oa chelete e sa sebetseng bakeng sa lilemo tsa khale.
7. Ho rekisa thepa ea balimo/motse bakeng sa phaello ea nakoana
Le hoja ntlha ena e ka bonahala e makatsa, e kenyelelitsoe ho boloka maikutlo a ka mabapi le ho reka le ho rekisa thepa ea baholo-holo le liphello tsa khoebo e joalo.
Bongata ba moloko oa rōna oa khale ba ileng ba fallela metseng e meholo bakeng sa mosebetsi ba ile ba rekisa karolo ea bona ea masimo a bo-ntat'a bona metseng ka mabaka a sa tšoaneng. Ba bang ba ile ba reka ntlo ea bona motseng; ba bang ba ile ba tsetela chelete eo thutong ea koleche ea bana ba bona.
Ka tsoelo-pele e potlakileng naheng ea rona lilemong tse 20 tse fetileng, boholo ba metse ena e se e holile ho ba litoropo tse atlehileng le libaka tsa litoropo tse nang le khoebo e ngata le sebaka sa mosebetsi.
Kahoo keletso ea ka e ka ba hore u se ke ua potlakela ho rekisa thepa ea motse oa baholo-holo ba hau. Ka mor'a ho tlohela mosebetsi, u ka e sebelisa molemong oa khoebo.
U ka e fetolela ho thepa ea Airbnb kapa ua e fetola sebaka sa liketsahalo tsa machato le mekete.
8. Ho sebelisa matsete ohle ho Mekete ea mafura a maholo
Manyalo a monate ebile a tantša, empa ho fokotsa chelete e 'ngoe le e 'ngoe ea ho boloka le ho tsetela ho hlophisa machato a majabajaba bakeng sa bana ba hau ho ka senya bophelo ba hau ba lichelete.
Re hokela sekhobo sechabeng ho batho ba khethang mekete e theko e tlaase ho fapana le ho ikhotsofatsa. Empa ke seo e leng sona - sekhobo sechabeng. Nahana pele u tsetela liketsahalong tsa mekete - na li u jella chelete eo u e bolokileng ha u tlohela mosebetsi?
Haeba ho joalo, u lokela ho fokotsa boima ba 'mele. Ho molemo ho keteka ka boinyenyefatso ho e-na le ho qetella u le bohloki botsofaling.
U ka boloka le ho tsetela ka thoko ka maano a nako e khuts'oane a matsete bakeng sa liketsahalo tse kang machato, empa leka ho se ame letsete la hau le amanang le ho tlohela mosebetsi bakeng sa se tšoanang.
9. Ho se boloke leano la inshorense ea bophelo bo botle
Ho se be le moralo oa inshorense ea bophelo bo botle ke phoso e kholo. Kaofela rea tseba hore ho kena sepetlele ha motho a tšoeroe ke lefu le tebileng ho ka re jella leruo ’me ho ka ba ha etsa hore re kene sekolotong.
Morero oa inshorense ea bophelo bo botle o ka hlokomela karolo e kholo ea litšenyehelo tsa bophelo. Tlhahlobo e bontša hore litšenyehelo tsa bophelo bo botle li eketseha ka mor'a lilemo tse 40. Kahoo le haeba o tsilatsila ho ithekela leano la inshorense ea bophelo bo botle lilemong tsa bo-30, iphumanele pele u ba lilemo li 40.
10. Ho se be le inshorense ea bophelo
Sena ke haholo-holo bakeng sa batho ba ntseng ba se na leano la inshorense ea bophelo.
Inshorense ea bophelo ke letlotlo le molemo. U khutlisa chelete eo u e lefileng ka mor'a hore nako ea hau e fete, 'me haeba ho ka etsahala hore u shoe, lelapa la hau le tla fumana chelete e tiisitsoeng.
Etsa bonnete ba hore nako ea inshorense ea bophelo ba hau e behiloe nako e le hore u fumane chelete ea hau ea kholo ka mor'a ho tlohela mosebetsi. Joale u ka khetha ho boloka chelete eo ho depositi e tsitsitseng kapa ho e kenya mohopolong o mong oa khoebo.
Mohopolo oa mantlha mabapi le ho ngola sengoloa sena ke ho lebisa tlhokomelo ea hau ntlheng ena e le 'ngoe - ka kopo nahana ka lilemo tsa hau tsa ho tlohela mosebetsi esale pele. Tsetelo ea bokamoso e bohlokoa joalo ka ho phela bophelo ba hau hona joale.
Haeba u na le litlhahiso mabapi le moralo oa ho tlohela mosebetsi, re tsebise! Re ka thabela ho utloa!
Arolelana sengoloa le metsoalle le ba lelapa kapa u se arolelane ka mecha ea litaba ea sechaba. E ka sebetsa e le khopotso e phethahetseng bakeng sa motho eo u mo ratang kapa u mo tsebang.
Leave a Reply