ʻO ka mālama kālā ka mea a Generation Z i manaʻo ʻole ai. ʻO ka uku ola i ka uku uku ua lilo i mea maʻamau i hiki ʻole ke hoʻololi.
Ua nīnau mai kekahi o kaʻu mea kākau inoa mai ka papa inoa kālā iaʻu, akā ma mua o kēlā, haʻi mai ʻo ia iaʻu i kēia:
“Aloha ʻoe Aayush, loaʻa iaʻu ka loaʻa kālā manuahi no nā makahiki 2 i hala. ʻO ka awelika uku i kēlā me kēia mahina he $1800.
Eia nō naʻe, ʻaʻohe aʻu mea e kapa aku ai he mālama kālā a hoʻopukapuka. ʻO kaʻu nīnau iā ʻoe, pehea e hiki ai i kekahi ke mālama i ke kālā ma ke ʻano he 24 makahiki hou mai ke kulanui e loaʻa ana ka loaʻa kālā manuahi?"
He nīnau hoihoi kēlā. Inā makemake ʻoe e nīnau mai iaʻu i kekahi nīnau, e lele i kaʻu papa inoa leka uila. E loaʻa iā ʻoe kahi nūhou i kēlā me kēia pule me kahi kono e nīnau mai iaʻu i kahi nīnau i kēlā me kēia pule.
Nā ʻōlelo aʻoaʻo mālama kālā no kēlā me kēia ma ko lākou mau makahiki he 20.
ʻO ka pilikia nui loa me Generation Z ʻo ka hoʻoikaika o nā hoa. Ke ʻōpio ʻoe i ke kula kiʻekiʻe a i ʻole he mea hou mai ke kulanui, aia ka hoʻoikaika o nā hoa ma nā wahi āpau.
ʻO ka mea mua, e hoʻopau i ka noʻonoʻo e pono ai ʻoe e hōʻike i ka nui o kāu e hana nei ma ka hoʻololi ʻana i nā mea waiwai. ʻAʻole pono ʻoe e kūʻai i nā lole pipiʻi, nā wati, ka puke i nā suites nani, a me nā mea ʻē aʻe a pau e hōʻike ai i kou waiwai.
Ua waiwai ʻoe, a ua ʻike ʻoe. ʻO ia wale nō ka mea nui.
Poina i ka honua. E ola i kou ola e like me kou makemake. A inā makemake maoli ʻoe e kūʻai i nā mea waiwai maikaʻi, ma nā ʻano āpau, e hana pēlā. Akā, mai hana ʻoe no nā mea ʻē aʻe.
ʻO kēia noʻonoʻo wale nō e mālama iā ʻoe i nā haneli kālā i kēlā me kēia mahina.
Hana i kahi Budget
ʻO kēia kāu hana mua i ka hoʻonui nui ʻana i kāu waihona.
Ke hana ʻoe i ka waihona kālā, ʻike pono ʻoe i ka nui āu e hana nei a me ka nui āu e hoʻolilo ai, hoʻolilo a waiho ʻia i loko o kāu waihona mālama.
He mea nui ka hoʻokumu ʻana i kahi kālā no ka mea ʻaʻohe ala ʻē aʻe e hiki ai iā ʻoe ke mālama iā ʻoe iho i ke kuleana. Pono ʻoe e ʻike i ka nui o ke kālā e hele mai ana a e hele ana i waho e ʻike i ka wā e hoʻonui ai ʻoe.
ʻO nā mahina mua ʻelua o ka hoʻolilo kālā a me ka hahai ʻana i kāu hoʻolālā kālā e hōʻike pono iā ʻoe i kahi e hele ai ka hapa nui o kāu kālā. A laila hiki iā ʻoe ke hana i kekahi mea e pili ana i nā wahi āu e hoʻolimalima nui ai.
Hiki iā ʻoe ke ʻike i nā kālepa he nui i hiki ke pale ʻia. ʻO nā kālā a pau āu e hoʻolilo ai i nā mea ʻaʻole pono ʻoe e koi iā ʻoe e mālama i kāu mau hoʻolimalima.
E hana i kēia no 6 mahina, a e mālama ʻoe i ke kālā hou aʻe ma ka pilot auto. No ka mea e pale wale ʻoe i ke kūʻai ʻana, ʻaʻole pono ʻoe a hiki ke ola me ka ʻole. E hoʻopaʻa mau ana kēlā mau kālā i kāu waihona mālama kālā.
Try Wallet App na BudgetBakers. He polokalamu hoʻokele kālā maikaʻi loa ia e pili ana me kāu waihona waihona a hiki iā ʻoe ke nānā maʻalahi i kāu loaʻa a me kāu hoʻolimalima. Hoʻokaʻawale hoʻi ia i kāu kālepa i nā ʻāpana "makemake," "Pono," a me "Pono".
He polokalamu maikaʻi loa ia, a hoʻohana wau iaʻu iho me kāna polokalamu kaikuahine, ʻo Board, no kaʻu ʻoihana.
E ʻike i kāu mea e pono ai, hiki ke kali nā pono. ʻO ka makemake he NO-NO.
Hiki ke hoʻokaʻawale ʻia nā mea a pau āu e kūʻai ai i ʻekolu mau ʻāpana:
- pono
- Makemake
- pono
Inā ʻo kāu pahuhopu hoʻokahi e mālama i ke kālā e like me ka hiki, ʻo ka mea āu e nānā pono ai ʻo ka hoʻokō ʻana i kāu "Mūsts". ʻO ia hoʻi no ke kumukūʻai e like me ka hiki. Hiki i nā mea ʻē aʻe ke kali.
ʻO kāu mau pono nā bila pili home a me nā hoʻolimalima pono ʻē aʻe i hiki ʻole ke mālama ʻia. E like me ka uku ʻauhau, lapaʻau, a me ka uku kulanui.
ʻOi aku ka hoʻomaka ʻana o ke ola ʻana a me ke ola haʻahaʻa, ʻoi aku ka maʻalahi o ka mālama ʻana i kāu mau hoʻolilo. 'A'ole 'o ia ke 'ano he chad ma'alahi.
E heluhelu pehea e mālama ai i ke kālā me ka uku ʻole.
ʻO ia wale nō ka hoʻolilo ʻana i ke kālā ma nā mea āu e pono ai, a me ka ʻimi ʻana i nā ala e hana ai pēlā ma ka uku haʻahaʻa.
E like me ke kūkākūkā ʻana no ka hoʻolimalima. Hiki iā ʻoe ke hoʻāʻo mau e kamaʻilio i kekahi e hōʻemi i kā lākou noi noi, no ke aha ʻaʻole?
E hoʻomaopopo i kāu mea "makemake" a haʻalele loa. Mai ʻae i kou manaʻo e hoʻomalu iā ʻoe.
Ke manaʻo ʻoe e hoʻohuli ʻia ana ʻoe e ka manaʻo o ke kūʻai ʻana i kekahi mea a ʻike ʻoe he huahana ʻāpana "makemake", e ʻōlelo wale, "E kūʻai wau i ka lā ʻapōpō" a i ʻole "e hana wau ma hope" iā ʻoe iho.
I ka hapanui o nā hihia, e pau ka makemake e kūʻai i kēlā huahana.
Hooki i ka hele ʻana i Starbucks
ʻAe, ʻaʻole maoli.
He hōʻuluʻulu manaʻo, akā ʻo ka manaʻo kumu e hoʻōki i ka hele ʻana i nā wahi a kūʻai aku i nā mea āu i ʻike ai e hoʻopau kālā ana ʻoe.
ʻO Starbucks kahi laʻana maʻamau. ʻO ke kumukūʻai maʻamau o kahi inu ma Starbucks he $3. ʻO kekahi mau mea inu e like me ke kumukūʻai Frappuccino ma luna o $4!
He mea lapuwale. No ke aha e hoʻolilo ai i ke kālā nui ma kahi mea āu e ʻike ai hiki ke loaʻa iā ʻoe no ke kumu kūʻai haʻahaʻa loa?
ʻO ka maʻamau o ka uku ʻana i kahi kofe Starbucks ma mua o nā ʻano he nui o ko mākou ola. ʻAʻole mākou e noʻonoʻo ma mua o ka hoʻolilo kālā i kekahi mea i lilo i ʻāpana o ko mākou ola, inā no ka maikaʻi a i ʻole ka hewa.
ʻO Starbucks kekahi laʻana. ʻO ka uku ʻana iā Uber kekahi. Hoʻokumu ka poʻe i kahi maʻamau o ka hoʻolilo ʻana no ka mea ʻoluʻolu lākou me kahi lawelawe a i ʻole kahi huahana me ka ʻike ʻole.
I kēlā me kēia manawa āu e hoʻohana ai iā Uber, ʻaʻole ʻoe e noʻonoʻo e pili ana i ka nui o kāu hoʻolilo no ka mea ʻaʻole ia he mea nui. He mea ia e maʻalahi ai kou ola, a ma ka liʻiliʻi paha āu e manaʻo ai.
Hiki iā ʻoe ke mālama ma ka hoʻohana ʻole ʻana, a me ka lawe ʻana i kahi ʻano o ka halihali lehulehu. E liʻiliʻi ka manawa hou, akā ʻaʻole, ʻo Uber.
A loaʻa iaʻu.
ʻAʻole hiki i kekahi poʻe ke hana. Manaʻo lākou i ko lākou manawa a me ka hōʻoluʻolu ma mua o ke kālā.
Akā inā hiki iā ʻoe a inā makemake ʻoe, e mālama paha ʻoe i ʻelua haneli kālā i kēlā me kēia mahina.
Mai hele i waho no kou ʻohana
He nui nā manawa ke puka ʻoe a loaʻa kāu hana mua, a i ʻole e hoʻomaka i kahi ʻoihana e hoʻomaka i ka loaʻa kālā a i ʻole e like me kāna hihia, hoʻomaka i ka hana manuahi a loaʻa ka uku, makemake ʻoe e hele i kahi ʻoihana kūʻai no nā lālā o kou ʻohana.
A maʻamau kēlā, pololei. Hana ʻoe no ke aloha, e hōʻike i ka mahalo i kou ʻohana makamae. Ma hope o nā mea a pau, ʻo ʻoe kekahi ma muli o lākou.
No laila, maikaʻi ke hoʻolilo i ka uku piha a hele i waho no kou ʻohana – hoʻokahi. ʻElua paha.
Mai lilo ia i mea maʻamau. ʻOi loa no ka mea aia ʻoe i kou mau makahiki 20 a e hoʻowalewale ʻia ʻoe e hana i kēlā me kēia manawa. No ka mea ʻoluʻolu loa.
Eia naʻe, ʻaʻole pono ʻoe e hele i ka "All Out" i kēlā me kēia manawa. E hoʻolilo i kahi kālā liʻiliʻi no nā mea nani a i ʻole kahi hoʻomaha ʻohana hou.
Mai lawe wale ʻoe a hoʻomau i ke kālā i nā mea a pau a kou ʻohana e makemake ai.
He ʻokoʻa ko nā kānaka like ʻole. Makemake paha kou kaikunāne i kekahi mea, a i ʻole, he mea ʻē aʻe kou kaikuahine. ʻAʻole hiki iā ʻoe ke hoʻokō i kēlā me kēia koi a hiki i kahi i loaʻa iā ʻoe kahi kōpili nui, kahi kahawai loaʻa hou, ʻaʻohe aie a hoʻokō i kāu ʻoihana a i ʻole nā makemake ʻoihana.
ʻAʻole kali lōʻihi nā manawa hana no ka hapa nui o ka poʻe ʻimi hana. Pono ʻoe e koho i ka wā e hiki mai ai a mākaukau. Pēlā nō i nā manawa ʻoihana. Ke hiki mai lākou, pono ʻoe i ke kapikala e leverage i kou kūlana.
ʻO kaʻu hoʻopaʻapaʻa a hiki i kou hoʻokō ʻana i kāu mau pahuhopu ʻoihana a me nā moeʻuhane ʻoihana, hiki i nā mea āpau ke kali.
ʻAʻole ʻoe e hana ʻino i kou mau mākua. Ke hoʻopaneʻe wale nei ʻoe i ka hauʻoli a ʻoi aku ka nui.
A e hauʻoli loa lākou i ka wā e loaʻa ai ka paʻa kālā a hoʻokō i kāu mau moeʻuhane.
Inā no kekahi kumu e koi hou aku ai kou ʻohana, ʻaʻole lākou hauʻoli i kou manaʻo o ka mālama kālā, huhū lākou ke hoʻopanee ʻoe i kahi hoʻomaha a hōʻole paha i kahi kūʻai "Makemake" - e hele i waho. ʻo ia wale nō.
ʻAʻole wau e ʻōlelo e haʻalele ʻoe iā lākou, akā e neʻe wale aku a hoʻokaʻawale iā ʻoe iho. E hoʻomaha iki kou mau manaʻo. E hōʻike i kou ʻohana i kou koʻikoʻi i kāu ʻoihana a me kāu ʻoihana.
Ma hope o kou hoʻonohonoho pono ʻana i nā mea āpau a hiki ke uku i nā mea a pau a lākou e noi ai, e hoʻokuʻu iā lākou.
Inā pōmaikaʻi ʻoe i ka loaʻa ʻana o kahi ʻohana i hoʻomaopopo i kāu, e kiki i na mea a pau maluna. ʻAʻole pono ʻoe i kaʻu ʻōlelo aʻo.
Hana i Pahuhopu
He mea nui ka hana ʻana i pahuhopu e hoʻokō ai. Inā ʻaʻohe āu pahuhopu, ʻaʻohe āu mea e hoʻokō ai.
E loaʻa i kahi pahuhopu i ka nui āu e makemake ai e mālama ma mua o 30, 40, a me 50 mau makahiki.
E kau i kēlā pahu hopu ma kahi āu e ʻike ai i kēlā me kēia lā. E hoʻomanaʻo mau i ka hopena o kēlā me kēia kālā āu e hoʻolilo ai i ka pahuhopu. Hoʻopaneʻe paha ka hoʻokō ʻana.
E hoʻopau koke ʻoe i ka repulse kūʻai a hoʻomaka e noʻonoʻo e pili ana i ka wā lōʻihi.
ʻO nā pahuhopu i manaʻo ʻia e lōʻihi a me ke ʻano mauna. Mai hoʻokumu i kahi pahuhopu liʻiliʻi āu i ʻike hiki ai ke hoʻokō me ka ʻole o ka haki ʻana i nā hana hoʻolimalima o kēia manawa.
E hana i nā pahuhopu i ʻike paʻakikī ke hoʻokō, a laila e alualu iā lākou.
E hoʻomaka i nā SIP, akā mai nānā
Leʻaleʻa nā SIP. ʻO lākou ke ala maʻalahi loa e kūkulu i ka waiwai āu e hauʻoli ai i kāu mau kanahā. ʻO ia inā he akamai ʻoe e hoʻōki i ka nānā ʻana i ka kākoʻo kālā nā kumukūʻai i kēlā me kēia pule.
Pono nā SIP e hoʻonohonoho a poina. Ua lawa ka nānā ʻana i kēlā me kēia mahina e ʻike ai inā e hoʻomau ka hoʻopukapuka kālā a i ʻole ke kālā. Kōkua ʻo Mutual Fund SIP iā ʻoe e kūkulu i ka waiwai nui inā ʻoe e hoʻokomo kālā no ka liʻiliʻi he 10 mau makahiki ma o ka hoʻohui ʻana i kāu kālā.
Kuhi ʻia nā kālā kaulike e hāʻawi maikaʻi ma luna o 18% ukupanee ma ka liʻiliʻi loa i nā makahiki 10 e hiki mai ana. Ua hāʻawi mau nā kālā aie i ka 7-8.5% ukupanee.
Ke hoʻokomo ʻoe i nā kālā ʻaiʻē, ʻaʻole pono ʻoe e hopohopo e pili ana i ka lakio hoʻolimalima a i ʻole ka waiwai. Hiki iā ʻoe ke holoi i kēlā me kēia manawa āu e makemake ai, akā me ka palena.
E mālama i kāu mau SIP a mai kiaʻi iā lākou e like me ka hawk. ʻAʻole pono ʻoe. E hoʻolilo i 15k i hoʻokahi mahina a ʻaʻole paʻakikī ka poina e like me kāu e manaʻo ai.
Hoʻokaʻawale i kāu kālā
E hoʻokaʻawale i nā mea a pau e pili ana i kāu mālama kālā a me kāu hoʻopukapuka.
Loaʻa iā ʻoe kahi koho e hoʻokaʻawale i nā hoʻopukapuka kālā pū kekahi. Me ka hoʻohana ʻana iā Zerodha, hiki iā ʻoe ke hoʻonohonoho i kahi kauoha e hoʻolilo ʻakomi i kāu moʻokāki Zerodha Demat. Hiki iā ʻoe ke hoʻonohonoho i kahi SIP ma ka hana ʻana i nā hīnaʻi waiwai e hoʻokaʻawale i ka hoʻokō i ka lā āu e koho ai.
Hoʻokaʻawale i nā mea a pau āu e hiki ai. E hoʻonohonoho i nā SIP no ka Mutual Funds, stocks, NPS (Tier 2 inā makemake ʻoe i ka wai) a NPS i kēia manawa.
Mai hoʻopaʻa i ke kālā pilikia ma mua o 1 makahiki ma kāu waihona mālama. A inā ʻoe e hana, e hana i kahi moʻokāki sub-savings a i ʻole e hoʻohana i ka hiʻohiʻona Linked FD i hāʻawi ʻia e nā Banks e like me ICICI a me Kotak Mahindra no ka loaʻa ʻana o ka uku 2 -3% hou ma kāu kālā mālama.
Inā he kanaka ʻenehana ʻoe, e hoʻokaʻawale i ka 2% o kāu loaʻa kālā e kūʻai i nā cryptocurrencies āu e makemake ai. Manaʻo wau inā ʻaʻole ʻoe makemake e lawe i kahi pilikia nui, ʻoi aku ka maikaʻi o ka hoʻopukapuka ʻana ma Bitcoin, Ethereum a me Cardano.
Akā e lilo i ʻāpana o kēia hoʻololi. ʻOiai he puʻupuʻu, hiki iā ʻoe ke loaʻa kālā mai ia mea. A no ka mea e hoʻokomo wale ana ʻoe i ka 2% o kāu loaʻa kālā, ʻo wai ka mea manaʻo inā pau ia i ka lepo?
Hōʻalo i nā kāleka hōʻaiʻē lehulehu
Paipai ikaika wau e pale i nā mea he nui uku pepa i kou mau makahiki mua o 20. Maikaʻi ʻoe me kekahi no ke kūkulu ʻana i kahi helu aie.
Ma waho aʻe o kēlā, ʻaʻole pono ʻoe e hoʻohana i ka hōʻaiʻē no kekahi mea.
ʻO nā kāleka hōʻaiʻē kahi ala maikaʻi loa e hoʻolilo kālā i ka wā e loaʻa ai nā helu uku. Eia naʻe, ʻae nā panakō e like me ICICI e loaʻa iā ʻoe ka ratio like o nā helu uku ke hoʻohana ʻoe i kā lākou kāleka hōʻaiʻē e hoʻohālikelike ʻia me nā kāleka hōʻaiʻē hoʻomaka, no ka laʻana, Kāleka ʻaiʻē Coral.
No laila ʻaʻohe kumu nui e hoʻohana ai ʻoe i kahi kāleka hōʻaiʻē ma mua o kahi kāleka hōʻaiʻē. E hoʻolilo wale i 5% o kāu palena aie i kēlā me kēia mahina e mālama i kāu helu ʻaiʻē kiʻekiʻe.
Ua lawa kahi kāleka hōʻaiʻē e kūkulu i kahi helu ʻaiʻē olakino. E mālama pono ʻoe i kāu kāleka hōʻaiʻē mua no ka lōʻihi e hiki ai.
E heluhelu hou e pili ana i ke kālā pilikino
Heluhelu hou aku. ʻOiai inā ua heluhelu ʻoe i 10 mau puke e pili ana i ke kālā pilikino, e heluhelu hou aʻe.
E hoʻomau i ka loaʻa ʻana o ka ʻike e pili ana i ka mālama kālā me ka ʻole o ke kauā.
E kāpae i ka heluhelu ʻana i nā puke e like me "Rich Dad Poor Dad" a me "Think and Grow Rich". He nui ka poʻe i kapa ʻia he mea hoʻomohala pūnaewele kūleʻa e haʻi i kēia mau puke ʻelua a pehea lākou i hoʻololi ai i ko lākou ola.
Mai kūʻai aku.
E pale i ka aie ma na koina a pau. ʻAʻohe ʻaiʻē maikaʻi a ʻaiʻē ʻino. ʻAʻole pono ʻoe i ke koʻikoʻi o ka uku ʻana i kāu mau makahiki 20. Ke ʻōlelo kekahi he ʻāpana ia o ka hustle, e hele ana i waho o kahi ʻoluʻolu a blah blah blah, ʻakaʻaka, hoʻolohe a mai hana. He maʻalahi kēlā.
Inā ʻaʻole pono ʻoe, e like me ke kūʻai ʻana i hale, mai noʻonoʻo ʻoe.
Manaʻo wau e hoʻomaka me ka "ʻO ka meaʻike akamai” a e hoʻomanaʻo i nā loina i ʻōlelo ʻia ma kēia puke ma ke ʻano he kumu kumu.
Makemake au e heluhelu "Hiki ke hoʻolilo i ke kofe”, "ʻO Warren Buffet Way"A me"E aʻo wau iā ʻoe e waiwai” na Ramit Sethi. ʻAʻole wau ʻae i ka 60% o ka mea a Ramit i ʻōlelo ai i kāna puke, e like me ke kūʻai ʻana i kēlā $4 kofe i kēlā me kēia lā, akā maikaʻi loa ʻo ia i ka wehewehe ʻana i ka automation a me ke koʻikoʻi o ka hoʻolilo hewa ʻole.
E hāʻawi mai. E heluhelu i kekahi o kēia mau puke 4 a laila heluhelu i ka Think and Grow Rich or Rich Dad Poor Dad.
E hoʻomaopopo ʻoe i ke kumu o koʻu hoʻowahāwahā ʻana i nā puke e like me Rich Dad Poor Dad.
ʻO ia wale nō no kēia.
Manaʻo wau ua loaʻa iā ʻoe hoʻokahi a ʻelua mau hoʻolālā e hiki ai iā ʻoe ke hoʻohana e mālama i ke kālā hou aʻe i kēia makahiki.
Waiho i ka Reply