Lafoga Tupe Fa'asili po'o le CGT ose lafoga e fa'ae'e i aseta a tagata ta'ito'atasi ma fa'apotopotoga. O aseta e fa'atatau i lafoga fa'atupe fa'atupe o Fa'asoa, fa'amau, fanua fa'atau, ma isi meatotino.
O lea la, afai e te fuafua e fefaʻatauaʻi lau meatotino, o le a noatia oe i lafoga o tupe maua i luga o tupe mama na faia pe a uma ona toesea le tau faʻasinoina o le mauaina ma le faʻatupulaia, lea e mafai ona fesuisuiaʻi lautele e faʻavae i luga o le taimi o loʻo taofia ai se aseta tetele.
Ae ui i lea, e tele filifiliga o loʻo iai mo le faʻaitiitia o lafoga o tupe faʻavae a se meatotino pe a faʻatau atu.
Tatou siaki atu!
Fa'amatalaga ole CGT:
O le faaupuga "tupe fa'atupe" e fa'atatau i tupe mama na maua e se tagata teufaafaigaluega tupe pe a fa'atau atu se aseta mo le sili atu nai lo le mea na latou totogiina.
O tupe teu faafaigaluega e aofia ai meatotino e pei o fale, taavale, ma teuga. O le Lafoga Tupe Fa'atupe (CGT) e fa'alagolago pe na vave maua pe umi se taimi.
Ole pasene lea ole toesega lafoga e avanoa ile tulaga faapea:
- O tupe fa'asili o lo'o taofia mo le silia ma le tausaga e fa'atatau i le lafoga e 20%, fa'atasi ai ma le totogi fa'aopoopo ma le tu'uina atu o a'oa'oga.
- O tupe maua i luga o le faʻatau atu o sea Equity e 10% i luga ole Rs. 1 afe.
CGT i Aseta Umi Umi
Lafoga CG umi (LTCG) mo aitalafu ma tupe tutusa e ese. O tupe mama umi i tupe tutusa e le noatia i lafoga, ae o tupe maua i tupe aitalafu e noatia i le 20% lafoga fa'asino i luga. Pe a fa'atatauina le tau o se aseta, o le fa'asinomaga o lona uiga o le amanaia o le tau o le tau.
A'o agava'a le LTCG mo toesega lafoga, e leai ni tupe mama mo taimi pupuu. E ala i le mulimulitaia o taiala o loo otooto atu i le Lafoga Maualuga Act, e mafai ona e fa'aiti'itia fa'aletulafono lau noataga lafoga o tupe maua fa'aumiumi.
Mo se fa'ata'ita'iga, o le toe teu fa'afaigaluegaina o le fa'atauga o fale i totonu o se fale o se tasi lea o auala muamua e 'alofia ai lafoga o tupe maua.
Tuusaunoaga Lafoga LTCG Tulaga Muamua e Tolu:
Sec 54
LTCG mai le fa'atauina atu o se fale ma fa'atupe mulimuli ane i se isi fale o le autu lea o le Vaega 54.
- Tisipenisione ua Faatagaina e le Vaega 54
E na'o oe e agavaa mo se toesega i le fa'atauina o se fale e tasi. E le gata i lea, e mafai ona e talosagaina se tuusaunoaga mo le tau o le fale muamua pe afai e te faʻaaogaina tupe faʻaalu tupe e faʻatupe ai le tele o faʻatauga.
- Se'i vagana ua e fa'atau se fale i Initia e te agava'a ai mo le tuusaunoaga o lo'o tu'uina mai e le Vaega 54. E tatau ona e totogia le lafoga a le LTCG i le fa'atauina atu o so'o se fale e te fa'atauina i fafo atu o le atunu'u.
- O tupe maua mai le fa'atauina o lou fale muamua e tatau ona fa'aaoga e maua ai se fale fou, e tatau ona e nofo ai mo le itiiti ifo i le tolu tausaga a'o le'i fa'atau atu. Afai e leai, o le ae leiloa le penefiti na e mauaina i lalo o le Vaega 54 ma e noatia i le lafoga LTCG.
- Tuusaunoaga pei ole 54EC
A e fa'atau atu lou fale ma tu'u le tupe e te maua mai le fa'atauga aga'i i le fa'atauina o pone fa'apitoa, o le ai ai sau tupe fa'aalu umi e pei ona fa'amatalaina i lalo o le Vaega 54EC.
- E na'o pone fa'amaonia ma fa'atauga fa'amalumaluga e agava'a ai oe mo le tuusaunoaga. O le mea lea, maua le maualalo mai lau tausitusi.
- Afai e te fa'atau atu nei pone i le tolu tausaga a'o le'i o'o i le aso na e fa'atau ai, o le ae leiloa le fa'asalaga lafoga.
- E tusa lava pe e te nono tupe e faasaga i nei pone i totonu o le tolu tausaga talu ona faʻatau, o le tuusaunoaga o le a faʻaleaogaina.
Sec 54 F
O tupe faasili mo taimi uumi mai le faatauina atu o se aseta e ese mai i se fale ma le faaaogaina mulimuli ane o tupe e faatau ai se fale o loo taua i le Vaega 54F.
Tuusaunoaga pei ole 54F
- E na'o le tasi le fale e mafai ona e fa'atau, e tatau ona tu i Initia. E le mafai ona e fa'atau atu mo le itiiti ifo ma le tolu tausaga, o tapu ia e fa'atauina fale i lalo o le Vaega 54, o lea e fa'atatau i le Vaega 54F.
Polokalama Teugatupe Tupe Fa'atupe (CAGS)
E mafai ona tu'u le LTCG i totonu o se Teugatupe Tupe Fa'atupe Fa'atupe (CGS) pe afai e le mafai e le tagata o lo'o umia fa'atupe ona fa'aagaga le tupe i totonu o le taimi atofaina. Ae ui i lea, e tatau ona fa'aoga tupe i totonu o se taimi fa'atulagaina e fau pe maua ai se fale fou po'o se fale lua.
Vaega 54 ma le 54F e mafai ona faʻaogaina faʻatasi ma le Capital Gain Deposit Account (CGDA) Scheme, 1988.
O tupe maua e le fa'aaogaina pe a faila e se tagata a latou lafoga o tupe maua e mafai ona teuina i totonu o se faletupe a le malo i lalo o le CGDA Scheme. O lenei tala e lua tausaga (pe a fai o se fale fou fa'atau) po'o le tolu-tausaga (i isi tulaga uma) taimi fa'atapula'a mo fa'aui i tua (i le tulaga o lo'o e fausia se fale fou).
O tupe e tatau ona fa'aaoga na'o le fa'atauina o se fale nofomau a'o le'i o'o i le aso e tu'uina atu ai lafoga. O tupe fa'asili o le a totogi lafoga pe a le fa'aogaina le tupe e fa'atau ai se fale i totonu o le taimi fa'atulagaina.
O le si'itia i tausaga ta'itasi o tau ma tau o lona uiga o fa'atauga fa'a-umiumi e masani ona maua ai le tele o tupe maua. O le mea lea, afai e te teu faʻafaigaluegaina tupe ma le poto, e mafai ona e teuina le 20% o le tupe e semanu e alu i lafoga.
Fautuaga e teu ai tupe ile CGT:
Ae ui i lea, e mafai ona e faʻaititia tele le lafoga Captial Gains e ala i le faʻaaogaina o se tasi o taʻiala nei:
- Fa'atauga Meatotino Nofo ma Tuusaunoaga Lafoga Faufale i lalo ole Vaega 54F
O se faiga masani mo tagata le faʻatau atu o latou fale talu ai e faʻatupe ai le faʻatauina o se fale fou.
Afai e te ausia manaoga nei o le Vaega 54F, e mafai ona e aloese mai le totogiina o le CGT aʻo e faʻaogaina tupe mama mai le faʻatau atu o lou fale tuai e totogi ai lau meatotino fou.
- Fa'atau se fale fou tasi le tausaga a'o le'i fa'atau atu lou fale o iai nei.
- E mafai ona e fa'atau se fale fou pe fau se tasi i totonu o le lua pe tolu tausaga talu ona fa'atau atu lou fale o iai nei.
E te le maua tuusaunoaga pe afai e te fa'atauina le fale fou a'o le'i atoa le tolu tausaga.
O iinei, o le tolu-tausaga faʻailoga e amata i le faʻatauina o se fale fou poʻo le aso faʻamaeʻa. E tatau ona fa'amalieina nisi mana'oga ina ia agava'a mo le tuusaunoaga ua saunia e le Vaega 54F. O mea nei:
- Tagata ta'ito'atasi ma Aiga Tu'ufa'atasi Hindu (HUF) e agava'a mo le malologa o lafoga.
- O tupe maua mai le faʻatauga e tatau ona tuʻuina atu i mea nei e agavaa ai mo le tuusaunoaga:
- Fa'atau se fale fou i le tausaga atoa a'o le'i fa'atulaga le fa'atau.
- I totonu o le lua tausaga o le aso na fa'atau atu ai le aseta, ia maua se nofoaga muamua.
- E tatau i le tagata fa'atau ona fausia se fale i totonu o le tolu tausaga talu ona fa'atau atu le aseta.
I le taimi nei, na o le tasi le fale e pa'u i lalo o le Vaega 54F pulega. E maua ai le ala mo le faʻatau atu o mea faʻapisinisi e faʻatupeina ai le mauaina o se fale. E mafai ona e aloese mai le totogiina o le CGT pe afai e te teu faafaigaluega le aofaiga atoa i le mauaina o le meatotino sui.
O lo'o fa'amoemoe mo i latou o lo'o fa'atauina se fale e fa'aoga le tupe maua e fa'atau ai se isi fale e avea ma sui autu mo tuusaunoaga ua aiaia i lalo o le Vaega 54F(i).
- Teufaafaigaluega i Pone mo Tupe Faavae I lalo o le Vaega 54EC
E mafai ona e fa'aogaina tupe fa'atupe fa'atupe pe a e fa'atau atu se fanua ma e te le'i fuafua e fa'atau se isi fale i le tupe.
Se'i o tatou va'ai i uiga o fa'amaufa'ailoga tupe maua.
- Pe a fa'atau e se tagata teufaafaigaluega tupe se fa'atagaga tupe fa'avae, e ta'ua fo'i o le 54EC bond, e fa'amautinoa latou te puipuia mai le feterale. lafoga o tupe maua i luga o so'o se tupe fa'avae e mafai ona latou iloa mai le fa'atau atu o le pone.
- O tupe fa'afaigaluega i pone 54EC e mafai ona fa'aititia ai le mamafa o lafoga e mafua mai i tupe maua mai meatotino moni.
- E mafai e se tagata teufaafaigaluega tupe ona aloese mai le totogiina o le CGT i luga o soʻo se tupe mama mai le faʻatau atu o nei faʻamau. E mafai ona aloese mai le totogiina atoa o le CGT e ala i le toe teu faafaigaluegaina o tupe maua.
- O le tului fa'aletausaga o lo'o ofoina mai e nei po'o e i le va o le 5% ma le 6%, i lalo ifo o fua faatatau o lo'o ofoina mai e tupe teu.
- O le tupe mai le fa'atauga o le fanua e mana'omia ona fa'aagaga e le sili atu i le ono masina talu ona fa'atau.
- E noatia mo le lima tausaga. Otometi ona toe fa'atauina pe a mavae le lima tausaga mai le aso muamua na fa'atau ai le pone.
- O nei pone e le mafai ona fa'aliliuina pe fefa'ataua'i i so'o se auala.
- O tupe fa'afaigaluega aupito maualalo i pone ta'itasi o le Rs. 10,000, ma le maualuga o le Rs.50 lakhs.
- O tupe fa'afaigaluega tupe maua e le mafai ona sili atu i le Rs 50 lakhs.
- O noataga o lo'o maua ile tino ma fa'aeletonika (demat) fomu. O fa'amauga fa'atupe fa'amauina a le AAA o se filifiliga saogalemu e teu fa'afaigaluega.
- E mafai ona e fa'atau mai pone mai le NHAI po'o le REC e ala i le faiga o teugatupe.
E fa'amoemoe mo tagata e le o fia fa'atau se fale fou. E mafai ona latou maua mai tupe fa'aagaga tupe fa'aola lafoga e ala i fa'amau.
- Fuafuaga o Tupe Teufaafaigaluega mo Tupe-Maua-Teugatupe
E mafai ona umi se taimi sefe ia lava tupe e faatau ai se fale fou. O le faʻatauina o se fale poʻo se fale mautotogi e aofia ai le tele o laasaga, e aofia ai le suʻeina o le nofoaga saʻo, talanoa i tagata faʻatau, ma faʻatumu pepa.
Mo le taimi nei, a itiiti mai, e mafai ona maua e faʻamatalaga tupe faʻaalu tupe maua sina malologa.
Mafaufau i ai o se nofoaga saogalemu e tu'u ai lau lafoga o tupe faavae a'o e su'e se fale fou. E tusa ai ma le Vaega 54 ma le 54F, o le teufaafaigaluega i aseta umi e mafai ona fesoasoani e faʻasaoina lafoga mai tupe faʻaalu umi.
O tupe mama mai le fa'atauina atu o se fale po'o isi mea totino e mafai ona tu'u i totonu o se tupe fa'asili tupe i se faletupe a le malo po'o se isi fa'alapotopotoga tau tupe ua aloaia i lalo o le Capital Gains Accounts Scheme o le 1988.
- Tuu i lalo tupe mo le lumanai.
Afai e te faʻamaonia lelei kamupani maualuluga ona tumau lea o se tulaga umi i a latou sea, o le a faʻatagaina oe i se tau maualalo o lafoga o tupe maua.
E mafai ona tolopo lafoga o tupe faavae e ala i le fa'atauina o se isi fale fa'afaigaluega o le ituaiga tutusa pe a uma ona fa'atau atu. Ae ui i lea, o nei tupe maua ua naʻo le tuai ma o le a noatia i lafoga i le lumanaʻi.
O le toe fa'afaigaluegaina e mafai ona avatu ai oe i penefiti tuusaunoaga lafoga e oo atu i le Rs. 2 crores. O le mea moni, e sili atu ona faigofie le fai atu nai lo le ausia. O le manuia o se pisinisi e ono tulaʻi ma paʻu i le taimi, ma tuʻu ai oe i le filifiliga (poʻo le manaʻomia) o le faʻatau vave atu nai lo le mea na faʻamoemoeina.
- Fa'aaoga polokalame litaea e tolopo lafoga.
Teufaafaigaluega i se litaea fuafuaga e mafai ai e lau tupe ona fa'atupuina polokalame e leai ni lafoga.
- 401(k) mo fa'amatalaga pisinisi tumaoti
- Teugatupe litaea a tagata taʻitoʻatasi
- 403(b) mo se faalapotopotoga e le o ni polofiti
- 457 (b) mo faalapotopotoga a le Malo
Fa'atau atu ma le fa'atauina o tupe teufaafaigaluega e mafai ona faia i totonu o teugatupe litaea e aunoa ma le totogiina o le CGT. A e ave se tupe mai se fuafuaga masani litaea, soʻo se tupe maua o le a lafoga e pei o se tupe maua masani, ae afai o loʻo e faigaluega, o loʻo e lafoga i se vaega maualalo.
Ae ui i lea, o le faaui i tua o le a leai se lafoga pe afai e iai sau Roth IRA ma aveese tupe e tusa ai ma tulafono.
E le gata i lea, Investor latalata i le litaea atonu e manaʻo e taofi le faʻatau atu o tupe teufaafaigaluega e le o litaea seia oʻo ina latou le toe manaʻomia le tupe. E iai le avanoa e mafai ai ona fa'aitiitia pe fa'amutaina a latou tupe fa'asili tupe totogi lafoga pe afai e laititi a latou tupe maua litaea.
E avanoa le malologa o lafoga mo tagata e auai i nisi o fuafuaga litaea ma tuu ese tupe i teugatupe litaea. E mafai ona e fa'aitiitia lau lafoga o tupe fa'asili pe afai e te fa'afaigaluegaina i latou i le maualuga e mafai ai.
O tupe fa'afaigaluega na fa'atauina ma fa'atau atu i totonu o se fa'aputugatupe fa'apea o le a le fa'alavelaveina le fa'atulagaina o lafoga o tupe maua. E iai fo'i fa'amanuiaga fa'aopoopo o le fa'aitiitiga o au tupe maua fa'alefoga o lo'o iai nei.
Ae fa'apea la ua latou i ai i se vaega e leai ni lafoga. I lena tulaga, e tatau ona latou nofouta i se tasi o iloiloga taua: o se tupe faavae tele e mafai ona siitia ai a latou tupe maua lafoga i le tulaga o le a latou aitalafu ai lafoga i luga oa latou tupe mama.
O tupe gau e mafai ona fa'aitiitia ai lau lafoga i tupe maua ma tupe maua masani. A mae'a lena, so'o se tupe e le'i fa'aaogaina e mafai ona ave i le tausaga fa'aletupe e soso'o mai.
- Fa'aaoga tupe gau e fa'asili ai au tupe maua.
E mafai ona fa'aitiitia le lafoga e te totogiina i tupe fa'afaigaluega e ala i le fa'aogaina o se gau atonu na e maua.
E tatau ona fa'aaoga vave uma tupe fa'aalu tupe. O le mea lea e tatau ona e faia pe afai e iai sau tupe gau i lenei tausaga poʻo soʻo se tupe gau mai tausaga ua tuanaʻi:
- Tuu nei tupe gau i tupe faavae o le tausaga nei
- Amata i le vave toilalo.
Mo se faʻataʻitaʻiga: Seʻi faapea e lua au oloa, o le tasi o lea ua 10% sili atu nai lo le mea na e fa'atauina ae o le isi 6% itiiti. Afai e fa'atauina tutusa uma, o le tupe leiloa mai le tasi o le a fa'aaogaina i le CGT o le isi.
Ioe, i se lalolagi atoatoa, o au tupe teufaafaigaluega o le a naʻo le maualuga o le tau, ae o faʻalavelave e tupu i nisi taimi, ma o se tasi lea o auala e faʻasaoina ai se vaega o le tau leiloa.
Afai o lau tupe leiloa mo le tausaga e sili atu nai lo lau tupe faavae, e mafai ona e toese i le Rs. 5,000. O le tupe gau e totoe e mafai ona ave i luma i tausaga fa'aletupe mulimuli ane.
- Filifili se Galuega Tau
Mo sea o se kamupani po o faaputugatupe soofaatasi na e fa'atauina i tau eseese i le taimi atoa, o le tau fa'avae mo sea fa'atauina e tatau ona fa'atatau.
O auala e fa e mafai ai e le aufaipisinisi ona fuafua se tau faʻavae ma:
- LIFO (I totonu mulimuli, Muamua i fafo)
- le tau averesi (fa'aaogaina mo le faaputugatupe soofaatasi)
- tau tālā LIFO,
- fa'amatalaga fa'asoa fa'apitoa
So'o se tupe o lo'o teuina i totonu o se tupe fa'aalu tupe i se tasi o fa'alapotopotoga tau tupe e agava'a e mafai ona toese mai lau tupe maua fa'alefoga. E leai se lafoga e fa'ae'e i ai. O le mea lea, o lau tulaga tau tupe ma sini e tatau ona taʻitaʻia lau faʻaiuga i le auala sili ona talafeagai tau.
Fa'apea la e la'ititi au mea, ma e te le mana'o e teu ni fa'amaumauga ma'oti. I lena tulaga, atonu e mafai ona e alu ese mai le faʻaaogaina o le tau masani mo le faʻatau atu o sea o se faaputugatupe soofaatasi ma le FIFO auala mo isi au tupe teufaafaigaluega.
Peita'i, e mana'omia le ta'i tolu tausaga a'o le'i ta'ua le tupe o lo'o i totonu o le teugatupe o tupe fa'asili ma e noatia i lafoga i le tausaga fa'aletupe e soso'o mai.
E fa'amoemoe mo tagata o lo'o teu fa'afaigaluega i se faiga fa'atupe tupe fa'aalu tupe. Atonu o le filifiliga sili lea pe afai e te fuafua e faʻatau se fale e iai tupe faʻaalu ae manaʻomia se nofoaga saogalemu e teu ai tupe seʻia maeʻa ona e faʻatinoina tulaga masani.
Faaiuga mulimuli
Fa'asaoina ile LTCG e mafai ona avea ma se galuega fa'atiga!
Ae ui i lea, o manatu o loʻo i luga o nisi ia o filifiliga sili e avanoa mo le faʻasaoina o filifiliga ile LTCG.
Mo nisi tupe maua, peita'i, e mafai e le tagata fai lafoga ona filifili e totogi lafoga i le fua faatatau o le 10%, fa'atasi ai ma le totogi fa'aopoopo ma le fa'asili pe a talafeagai. O tupe faasili mo taimi uumi e le agavaa mo se toesega lafoga i lalo o le fuaiupu 80C e oo i le 80U.
Tuua se tali