O le teuina o tupe o le mea lea e le popole i ai Tupulaga Z. O le ola totogi i le siaki ua avea ma masani e le mafai ona suia.
Na fesili mai se tasi o aʻu tagata fai saofaga mai le lisi o tupe ia te aʻu se fesili, ae muamua atu, na ia taʻu mai ia te aʻu le mea lenei:
"Talofa Aayush, o loʻo ou mauaina se tupe maua tutoʻatasi mo le 2 tausaga talu ai. Ole averesi ole totogi ile masina ole $1800.
Ae ui i lea, e leai sau mea e taʻua o teugatupe poʻo tupe teu. O la’u fesili ia te oe, e mafai faapefea e se tasi ona sefe se tupe a o 24 tausaga le matua mai le kolisi e maua ai se tupe maua fua?”
Ia o se fesili manaia lena. Afai e te mana'o e fesili mai fo'i ia te a'u, fa'asaga i la'u lisi o meli. O le ae mauaina se nusipepa i vaiaso taitasi faatasi ai ma se valaaulia e fesili mai ia te au i vaiaso uma.
Fautuaga Fa'asao mo So'o se Ta'i 20 tausaga.
O le fa'afitauli tele i le Tupulaga Z o fa'amalosi a tupulaga. A e talavou i le aʻoga maualuga poʻo se tasi e leʻi maeʻa mai le kolisi, o loʻo i ai i soʻo se mea omiga a tupulaga.
Muamua lava, aveese le mafaufau e te manaʻomia e faʻaalia ai le tele o mea e te faia e ala i le faʻaogaina o mea faitino. E te le tau fa'atau ni lavalava taugata, uati, tusi su'ega taugata, ma isi mea uma e fa'aalia ai lou tamaoaiga.
E te mauoa, ma ua e iloa. Pau lava le mea e taua.
Faagalo le lalolagi. Ola i lou olaga i le auala e te manaʻo ai. Ma afai o lona uiga e te manaʻo moni lava e faʻatau oloa taugata, i soo se auala, fai. Ae aua le faia mo isi.
O lenei mafaufauga na o oe o le a sefe ai oe i le selau o tala i masina uma.
Fatuina se Tala o le Tupe
Ole la'asaga muamua lea ile fa'atuputeleina tele o lau teugatupe.
A e fatuina se paketi, e te iloa lelei le tele o lau tupe maua ma le tele o le a e faʻaaluina, teu faʻafaigaluega ma totoe i lau teugatupe teu.
O le fatuina o se paketi e taua aua e leai se isi auala e mafai ai ona e tali atu. E tatau ona e va'ai po'o le a le tele o le tinoitupe o lo'o sau ma alu i fafo e iloa ai pe a ova tupe fa'aalu.
O masina muamua e lua o le paketiina ma le mulimulitaia o lau fuafuaga o le paketi o le a faʻaalia ai ia oe le mea o loʻo alu i ai le tele o au tupe. Ona faatoa mafai lea ona e faia se mea e uiga i vaega o loo e soona faaalu ai tupe.
O le a mafai ona e mauaina le tele o fefaʻatauaiga e mafai ona aloese mai ai. O tupe uma e te faʻaalu i mea e le tatau ona e faʻamalosia oe e faʻamautu au masani faʻaalu.
Fai lenei mea mo le 6 masina, ma o le a sili atu le tupe e te faʻasaoina i le auto-pailate. Ona o le a na ona e aloese mai le faʻatauina o mea, e te le manaʻomia ma e mafai ona e ola e aunoa ma. O na tupe uma o le a fa'aputu pea i lau teugatupe.
Try Wallet App e le BudgetBakers. O se polokalama tele e pulea tupe e fesoʻotaʻi ma lau teugatupe i le faletupe ma faʻatagaina oe e siaki au tupe maua ma tupe faʻaalu otometi. E fa'aeseese ai fo'i lau fefa'ataua'iga i vaega "Mana'o," "Mana'omia," ma "E tatau".
Ose polokalama lelei, ma ou te fa'aaogaina e a'u lava ma lona tuafafine app, Board, mo a'u pisinisi.
Faailoa Mea e Tatau Ona E Maua, Manaoga e mafai ona Faatalitali. O mana'oga o le LEAI-LEAI.
O mea uma e te faʻatau e mafai ona faʻavasegaina i ni vaega se tolu:
- manaomia
- Manaoga
- tatau lava
Afai o lau faʻamoemoega o le faʻasaoina o le tele o tupe e mafai ona pau lava le mea e tatau ona e taulaʻi i ai o le faʻataunuʻuina lea o au "Manaoga". O lena foi mo le taugofie e mafai ai. O isi mea uma e mafai ona faatali.
O ou mana'oga o pili faifaipea a le aiga ma isi tupe fa'aalu e le mafai ona fa'agaloina. E pei o le totogiina o lafoga, inisiua soifua maloloina, ma pili o kolisi.
O le tele e te amata ola ai i se olaga faʻatauvaʻa ma le tauagafau, o le faigofie foi lea ona pulea au tupe faʻaalu. O le fa'atauva'a e le'o fa'apea o se tau taugofie.
Faitau le auala e teu ai tupe e aunoa ma le taugofie.
O lona uiga o le fa'aaluina o tupe i mea e matua'i mana'omia, ma saili auala e fai ai i se tau taugofie.
E pei o le feutagai mo le lisi. E mafai ona e taumafai i taimi uma e talanoa i se tasi e faʻaititia le tau ole tau, aisea la e leai ai?
Fa'ailoa mea e te "Mana'o" ma le amana'ia atoa. Aua le faatagaina ou lagona e pulea oe.
Afai e te manatu o loʻo faʻamalosia oe e le manatu o le faʻatauina o se mea ma e te iloa o se "Manaʻo" oloa vaega, faʻapea lava, "O le a ou faʻatau taeao" pe ou" o le a ou faia mulimuli ane" ia te oe lava.
I le tele o tulaga, o le manaʻo e faʻatau lena oloa o le a mou atu.
Taofi le alu i Starbucks
Lelei, e le moni.
O se fa'asalalauga lautele, ae o le manatu autu o le taofi le alu i nofoaga ma fa'atau mea e te iloa o lo'o e maimau tupe.
Starbucks o se faʻataʻitaʻiga masani. Ole tau ole vaiinu ile Starbucks e $3. O nisi meainu pei o le Frappuccino e sili atu i le $4!
E fa'avalevalea. Aisea e faʻaalu ai le tele o tupe i se mea e te iloa e mafai ona e mauaina mo se tau e sili atu ma maualalo?
O le masani o le totogiina o se kofe Starbucks e sili atu i le tele o vaega o lo tatou olaga. E tatou te lē mafaufau muamua a o leʻi faaalu tupe i so o se mea ua avea ma vaega o o tatou olaga, pe mo le lelei po o le leaga.
Starbucks o se tasi o faʻataʻitaʻiga. Totogi mo Uber o le isi. E atiaʻe e tagata se masani o le faʻaaluina ona o lo latou faʻalelei i se auaunaga poʻo se oloa e le iloa.
O taimi uma lava e te fa'aogaina ai le Uber, e te le mafaufau i le tele o mea e te fa'aalu aua e le afaina. E faafaigofie ai lou olaga, pe o le mea sili e te manatu e faigofie.
E mafai ona e sefe e ala i le le faʻaaogaina, ma ave se auala o felauaiga lautele. E manaʻomia sina taimi faʻaopoopo, ae leai, Uber o le.
Ma ou te mauaina.
O nisi tagata e le mafai ona faia. Latou te faʻatauaina o latou taimi ma faʻamafanafanaga nai lo tupe.
Ae afai e te mafaia ma afai e te manaʻo ai, atonu o le a e sefeina se lua selau tala i masina uma.
Aua le alu i mea uma mo lou aiga
O le tele o taimi pe a e fa'au'u ae maua sau galuega muamua, pe amata se pisinisi e amata maua ai se polofiti pe fa'apena fo'i i lona tulaga, amata loa galuega tu'ufua ae totogi, e te mana'o e alu e fai se fa'atauga mo tagata o lou aiga.
Ma e masani lava, sa'o. E te faia ona o le alofa, e faaali atu ai le agaga faafetai i lou aiga pele. A uma mea uma, o oe o se vaega o oe ona o latou.
E manaia la le faaalu o se siaki atoa ma alu uma mo lou aiga – faatasi. Atonu e faalua.
Ae aua nei avea ma masani. Ae maise ona ua 20 ou tausaga ma o le a faaosoosoina oe e fai i lea taimi ma lea taimi. Aua e manaia tele.
Ae ui i lea, e le tatau ona e alu i le "All Out" i taimi uma. Fa'aalu sina tupe mo teuga mananaia po'o se tafaoga fou a le aiga e lelei.
Ae aua lava ne'i o'o atu ma fa'atumau tupe i mea uma e mana'o ai lou aiga.
E eseese tagata e iai manaoga eseese. Atonu e manaʻo lou tuagane i se mea, a leai se isi mea e manaʻo ai lou tuafafine. E le mafai ona e fa'ataunu'uina mana'oga ta'itasi se'iloga ua e o'o i se tulaga e iai sau fa'aputuga tele, ose tupe maua faifaipea, leai se aitalafu ma fa'ataunu'uina lau pisinisi po'o mana'oga tau galuega.
O avanoa faigaluega mo le tele o tagata saili galuega e le faatali mo se taimi umi. E tatau ona e faia filifiliga pe a taunuu ma saunia. E faapena foi i avanoa tau pisinisi. A latou taunu'u mai e te mana'omia tupe e fa'aola ai lou tulaga.
O laʻu finauga seʻi vagana ua e faʻataunuʻuina au sini o galuega ma miti pisinisi, o isi mea uma e mafai ona faʻatali.
E te le o faia se mea leaga i ou matua. O lo'o e fa'atuai le fiafia ma fa'ateleina.
Ma o le a sili atu lo latou fiafia pe a e maua le mautu tau tupe ma ausia au miti.
Afai o so'o se mafua'aga e mana'omia ai e lou aiga nisi mea, latou te le fiafia i lou manatu o tupe teu, latou te ita pe a e tolopo se aso malolo pe fa'afitia se fa'atau "Mana'o" - alu ese. O lena lava.
Ou te le o fai atu e tatau ona e lafoai i latou, ae na o le alu ese ma mamao oe lava. Ia malolo teisi ou lagona. Fa'ailoa atu i lou aiga lou ogaoga i lau pisinisi ma lau galuega.
A uma ona e setiina mea uma i le faasologa saʻo ma mafai mulimuli ane ona totogi mea uma latou te talosagaina, tuʻu i totonu.
Afai ua faamanuiaina oe i le i ai o se aiga e malamalama i lou aiga, valu mea uma i luga. E te le manaʻomia foʻi laʻu fautuaga.
Fausia se Sini
O le fatuina o se sini e taua tele ina ia ausia ai. Afai e leai sau sini, e leai sau mea e ausia.
Ia iai se sini o le tele e te manaʻo e sefe i le 30, 40, ma le 50 tausaga.
Tuu lena sini i se nofoaga e mafai ona e vaai i ai i aso uma. Ina ia fa'amanatu pea pe fa'afefea ona a'afia le sini o tala ta'itasi e te fa'aaluina. Masalo e tuai ona ausia.
O le a le pine ae e faʻaumatia le faʻatau faʻatau ma amata mafaufau e uiga i se taimi umi.
O sini e tatau ona umi ma pei o mauga. Aua e te faia se sini itiiti e te iloa e mafai ona e ausia e aunoa ma le solia o masaniga faʻaalu o loʻo i ai nei.
Fausia ni sini e foliga e faigata tele ona ausia, ona tulituliloaina lea.
Amata SIP, Ae Aua le Matamata
SIPs e malie. O auala pito sili ona faigofie e fausia ai le tamaoaiga e mafai ona e fiafia i ai i lou fasefulu. O lena pe afai e lava lou atamai e taofi le tilotilo i le faaputugatupe soofaatasi tau i vaiaso uma.
SIP e fa'atatau e seti ma fa'agalo. E lava su'esu'ega ta'i masina e iloa ai pe fa'atumauina fa'aagaga pe fa'atupe. E fesoasoani le SIP o tupe a le Mutual ia te oe e fausia se tamaoaiga tele pe afai e te nofo teu tupe mo le itiiti ifo i le 10 tausaga e ala i le tuufaatasia o au tupe.
O tupe tutusa o lo'o fuafua e tu'uina atu le sili atu i le 18% tului a itiiti ifo i le isi 10 tausaga. O tupe aitalafu o loʻo tuʻuina atu pea le 7-8.5% tului.
A e teufaafaigaluega i tupe aitalafu, e te le tau popole lava i le tau o tupe faʻaalu poʻo tupe faʻaalu. E mafai ona e fufulu i fafo i soʻo se taimi e te manaʻo ai, ae faʻatapulaʻa.
Ia fa'agaoioia au SIP ma 'aua ne'i va'aia i latou e pei o se hawk. E te le tau faia. Teufaafaigaluega 15k i le masina ma le faʻagaloina e le faigata e pei ona e manatu.
Otometi Au Tupe
Fa'autometi mea uma pe a o'o mai i au tupe teu ma tupe teu.
Ua i ai nei lau filifiliga e fa'autometi tupe teufaafaigaluega i fa'asoa. Faʻaaogaina Zerodha, e mafai ona e faʻatulagaina se faʻatonuga e faʻatupe otometi lau Zerodha Demat account. E mafai ona e setiina se SIP e ala i le fatuina o ato faʻatau e faʻautometi ai le faʻataunuʻuina i le aso o lau filifiliga.
Otometi mea uma e te mafaia. Seti SIPs mo Mutual Funds, stocks, NPS (Tier 2 pe afai e te manaʻo e faʻamamā) ma NPS taimi nei.
Aua ne'i teuina le silia ma le 1 tausaga o tinoitupe fa'afuase'i i lau teugatupe. Ma afai e te faia, fai se sub-savings account pe faʻaoga le Linked FD feature ofo mai e Faletupe pei o le ICICI ma Kotak Mahindra e maua ai se faʻaopoopoga 2 -3% tului i au tinoitupe teu.
Afai o oe o se tagata poto tekonolosi, fa'autometi le 2% o au tupe maua e fa'atau ai tupe e te mana'o ai. Ou te fautua atu afai e te le manaʻo e faʻalavelave tele, teu faʻafaigaluega i Bitcoin, Ethereum ma Cardano o le a sili.
Ae ia avea ma se vaega o lenei suiga. E tusa lava pe o se pulu, e mafai lava ona e maua se tupe mai ai. Ma talu ai o le a naʻo le 2% o lau tupe maua e teu faʻafaigaluega, o ai e popole pe a feula uma i le pefu?
Aloese mai le tele o kata fai aitalafu
Ou te fautuaina malosi le aloese mai le tele tupe pepa i le amataga o le 20 o ou tausaga. E matua lelei lava oe i le tasi mo na'o le fau o se togi aitalafu.
E ese mai i lena, e te le tau fa'aogaina aitalafu mo so'o se mea.
Kata fai aitalafu o se auala sili lea e faʻaalu ai tupe aʻo maua ni togi faʻailoga. Ae ui i lea, o faletupe e pei o le ICICI e faʻatagaina oe e maua le fua tutusa o togi faʻailoga pe a e faʻaogaina a latou pepa aitalafu faʻatusatusa i kata fai aitalafu amata, mo se faʻataʻitaʻiga, Coral Credit Card.
E leai la se mafua'aga tele mo oe e fa'aoga ai se kata fai aitalafu nai lo se pepa talatala. Fa'aalu na'o le 5% o lau fa'agata fa'aaitalafu i masina ta'itasi e fa'amaualuga ai lau sikoa fa'aaitalafu.
E tasi le kata fai aitalafu e lava lea e fausia ai se sikoa sikoa lelei. Tau lava ia mautinoa e te fa'atumauina lau kata fai aitalafu muamua mo le umi e mafai ai.
Faitau atili e uiga i mea tau tupe a le tagata lava ia
Faitau atili. E tusa lava pe na e faitau i le 10 o tusi i mea tau tupe a le tagata lava ia, faitau atili.
Ia maua pea le poto atili e uiga i le puleaina o tupe e aunoa ma le avea ma pologa i ai.
Taofi le faitauina o tusi e pei o le “Rich Dad Poor Dad” ma le “Think and Grow Rich”. E le mafaitaulia i latou e taʻua o tagata faʻainitaneti manuia o loʻo taʻua nei tusi e lua ma le auala na suia ai o latou olaga.
Ae aua le faatauina.
Aloese mai aitalafu i soo se tau. E leai se aitalafu lelei po o se aitalafu leaga. E te le manaʻomia le faʻalavelave i le totogiina o tupe totogi ile 20s o ou tausaga. Pe a fai mai se tasi o se vaega o le vevesi, alu ese mai le sone mafanafana ma bla bla bla, ataata, faalogo ma aua le faia. E faigofie lava.
Se'i vagana ua e matua mana'omia, e pei o le tulaga o le fa'atauina o se fale, aua e te mafaufau i ai.
Ou te fautua atu e amata i le “O le Tagata Suesue Atamai” ma manatua mataupu faavae o loo taʻua i lenei tusi o ni au faavae.
Ou te fautuaina foi e faitau "Kofe e mafai ona teu faafaigaluega”, "Ole Warren Buffet Way"Ma le"O le a Ou Aoaoina Oe ia Mauoa” saunia e Ramit Sethi. Ou te le ioe i le tusa ma le 60% o mea o fai mai ai Ramit i lana tusi, e pei o le faatauina o lena $4 kofe i aso uma, ae e matua lelei lava o ia i le faamatalaina o le masini ma le taua o tupe faaalu e aunoa ma se tausalaina.
Tuu atu i ai. Faitau se tasi o nei tusi e 4 ona faitau lea o le Think and Grow Rich or Rich Dad Poor Dad.
O le a e malamalama i le mafuaaga ou te inoino ai i tusi e pei o Rich Dad Poor Dad.
Na'o le pau lea mo lenei.
Ou te faʻamoemoe na e mauaina se tasi pe lua taʻiala e mafai ona e faʻaogaina e teu ai tupe sili atu i lenei tausaga.
Tuua se tali