Pa twò lontan de sa, Zimbabwe te nan nouvèl la pou tout move rezon. Enstabilite politik, yon lit de klas leta patwone sou liy rasyal ak ipènflasyon se te tout bagay ki fè yon peyi nan dezòd.
Avanse rapid nan jounen jodi a ak foto a se konplètman opoze. Gen estabilite politik nan peyi a ak retou demokrasi reprezantatif la, sosyete a mwens divize ke li te nan pi gwo e ekonomi an remonte.
Pandan ke politik ak sosyoloji se pa misyon nou, li enteresan ke apre frape 800% + enflasyon anyèl nan 2020, Bank Mondyal te jis fè lwanj peyi a pou yon rekiperasyon solid nan baz fondamantal ekonomik yo.
Pou chèche konnen ki jan Zimbabwe te akonpli sa a, nou pran yon gwo plonje nan tout bagay macroekonomik nan yon fason pou aprann plis.
1. Ane yo pèdi - 1997-2009
1.1 Kòmansman enb
– Zimbabwe – Tandans kwasans GDP
Zimbabwe, ansyen Rhodesia, se yon peyi ki anklanche nan Sid Afrik ki te rive dirije pa majorite a nan lane 1980 apre yon long lagè sivil ant dominan minorite blan an ak majorite popilasyon endijèn nwa a.
Akò Lancaster House, ki te mete fen nan lagè a, te transfere pouvwa nan dominasyon majorite nwa pandan y ap prezève dwa pou libète pwopriyetè tè blan yo ki, kòm rezidan jenerasyon, te idantifye tèt yo kòm Afriken epi te chwazi pa retounen nan Grann Bretay.
Pou 17 ane kap vini yo, peyi a te jwi yon estabilite relatif nan yon pèspektiv politik ak sosyal, byenke sik ekonomik boom ak jarèt kontinye, ki komen pou peyi devlope yo ki gen yon gwo depandans sou machandiz prensipal yo. Kidonk, pri entènasyonal mineral yo ak rekòt yo te dikte pèfòmans ekonomik relatif peyi a oswa sechrès frekans ki t ap antrave anpil pwodiksyon manje.
1.2. Nwa Novanm 1997
Nan Novanm 1997, apre yon grav mache dechanj aksidan, anprint ekonomik fèb la te gaye nan twoub sivil masiv. Pami moun ki te frape kont gwo difikilte ekonomik yo se te veteran lagè sivil nan peyi a.
Li enpòtan pou mansyone isit la ke nan moman sa a, Prezidan epòk la, Mesye Robert Mugabe, te sou pouvwa pou 17 ane. Kòm lidè rebèl fòmèl ki te goumen sou chan batay la epi ki te reyalize règleman politik ki te mennen nan dominasyon majorite a, li te yon figi lajman respekte.
Anba lidèchip li a, veteran lagè yo te abandone zam e te gen yon efò konsiderab te fè pou reentegre yo nan aparèy ekonomik la men ak siksè limite akòz resous peyi a.
Lè sa a, se te nan yon pozisyon nan feblès ak yon menas pèrsu soti nan pwòp baz pouvwa li ke Prezidan Mugabe te anonse yon pwogram asistans ekonomik pou apeze veteran lagè yo. Pwoblèm nan sèlman se ke pwogram nan ta koute 3% nan GDP nan fòm lan nan yon peman bonis yon sèl-fwa!
1.3 Pwoblèm 98 & 99
Peyi a pa t gen lajan pou peman bonis la. Premye yo te eseye ogmante menm bagay la atravè yon prelèvman ki te opoze avèk fòs pa kominote biznis la.
Apre sa, yo te kòmanse prete, ki te mete presyon sou dola Zimbabwe a. Finans peyi a te kontinye ap vide pandan li te rantre nan yon kanpay plizyè nasyon an 1998 pou dezyèm lagè Kongolè a. 1999 te pote yon sechrès ak default ofisyèl sou obligasyon dèt souveren.
1.4. Refòm Tè
Ak efondreman ekonomik la ap desann epi sijere gwo boulvèsman politik, Gouvènman an te detounen atansyon mas yo nan inisye yon lwa refòm tèritwa, kote tè kolon blan yo te dwe redistribiye bay kiltivatè nwa yo. Ajitasyon mas te swiv, ak kolon blan ki te kouri kite peyi a ak kondanasyon entènasyonal ki mennen nan sanksyon kont peyi a li menm.
Enpak la sou ekonomi an te devaste, kòm sanksyon yo cheche pwospè envestisman etranje dirèk. Nan lòt men an, pwodiksyon agrikòl te tonbe piske kiltivatè nwa yo pa t gen mwayen oswa ekspètiz pou antreprann agrikilti mekanize gwo e yo te ale nan agrikilti sibzistans ki ba-sede pito.
Sa a se paske pifò tè yo te pwan vyolans, ak nouvo "pwopriyetè" nwa yo te manke dokiman apwopriye pou apwoche. bank pou kapital travay.
1.5. Iperinflasyon
Gout nan pwodiksyon ekonomik ki soti nan sanksyon yo ak enpak la nan refòm tè vyolan an te fè yon pi lwen sou finans piblik. Gouvènman an te pran prete sa li te kapab, men lajman enprime lajan.
Enpak la te ke soti nan 2004 a 2009, peyi a te kenbe nan yon espiral iperinflasyonè gwo twou san fon ak enflasyon pik nan 6,600% pa kèk estimasyon. Dola Zimbabwe an te pèdi tout kredibilite e Gouvènman an te pran aplikasyon kontwòl pri yo. Sa te sèlman vin pi grav pwoblèm nan paske popilasyon an te ale nan ekonomi enfòmèl la.
2. Deseni Dolarizasyon an
2.1. Premye etap
An 2009, twa pati politik yo nan Palman an te dakò pou tabli yon Gouvènman Inite Nasyonal pou antreprann refòm ekonomik ki fè mal pandan y ap espere ke inite politik ak estabilite pral kreye anviwònman ideyal la pou ede retabli ekonomi an.
Premye etap ke nouvo Gouvènman an te fè se nan mwa fevriye 2009 lè yo legalize tranzaksyon lajan etranje nan ekonomi domestik la. Enpak la te ke nan mwa avril 2009, dola Zimbabwe a te pèdi tout kredibilite e yo te sispann nèt. $ Ameriken an te vin lajan ofisyèl pou tranzaksyon Gouvènman an.
2.2 Premye enpak
Enpak mouvman sa a te trè pozitif. Enflasyon ranvèse, sistèm bankè a estabilize epi kwasans ekonomik te kòmanse. Sepandan, te gen konsekans negatif tou:
- Moun yo te kontinye ap mefye nan bank yo e yo te kenbe kapital yo nan ekonomi enfòmèl la, ki te kontinye ap yon presyon sou finans piblik, ki te fòse Gouvènman an nan yon sitiyasyon pay-as-you-go.
- Sa a te gen yon enpak ajoute nan to enterè ki trè wo, kòm bank yo te manke kapital la prete ak ede désabonnement wou yo nan ekonomi an.
- Pandan ke dola ameriken an te aji kòm yon lajan ofisyèl, li pa t ranpli tout kondisyon ke yon sistèm monetè bezwen. Chèf pami pwoblèm sa yo te pyès monnen oswa pwoblèm nan ti denominasyon. Manke ti chanjman, popilasyon an te fòse yo adopte pyès monnen rand Sid Afriken yo. Rapò tou sijere twoke kapòt, lè mobil, ak bagay dous.
- Peyi a pa t 'egzakteman ekspòte ase pou yon koule fiks nan dola yo dwe vini nan kont pou kwasans. Pakonsekan, popilasyon an, sou yon baz ofisyèl, te kòmanse tranzaksyon nan lòt lajan, ki te lakòz kontrefè.
2.3. Plis nan menm erè yo
Apre eleksyon ki te fèt an 2013, ki te sal ak akizasyon yo te gaye toupatou, pati Mesye Robert Mugabe te genyen yon majorite klè e li te eli kòm Prezidan. Malerezman, menm erè yo te kontinye ak:
- Yon politik rapid sou endijènizasyon nan ekonomi an kote tout biznis yo te dwe yon minimòm de 51% posede pa nwa, ajoute nan ensètitid ak dekouraje envestisman;
- Double sèvis sivil la pou bay travay nan yon anviwonman kote kès gouvènman an pa t pèmèt yon angajman konsa. Rezilta final la te ke kèk ane pita gwosè sèvis sivil la te dwe koupe anpil.
- Divès tantativ pou re-entwodwi dola Zimbabwe a san mezi ki nesesè pou bati konfyans. Rezilta a te gen plis ensètitid ak yon gwo ekonomi nwa, ak itilizasyon kontinye nan US $ kòm lajan ofisyèl la.
2.4. Ouvèti Chinwa
Se pa tout te pèdi pandan tan sa a. Gouvènman Mugabe a, anba presyon kontinyèl nan sanksyon Etazini yo, te chèche yon lòt kote pou sipò ekonomik ak reyisi nan yon sèten mezi.
Sa a te soti prensipalman nan envestisman Chinwa nan mineral Zimbabwe, agrikòl ak touris sektè yo. Rezilta yo te ankourajan, ak tout 3 sektè yo montre yon amelyorasyon.
Sepandan, sa yo se pa & gwo amelyorasyon majinal nan yon pwoblèm otreman vas. An reyalite, sa a te bay monte laperèz ke peyi a pral efektivman vin tounen yon koloni Chinwa.
3. Yon Glimmer of Hope
3.1. Yon rekiperasyon ekonomik byen file
Avèk mond lan an jeneral anba fèmen pòt, ekonomi Zimbabwe a te soufri anpil nan pandemi coronavirus la. Sepandan, bay pozisyon li kòm yon pwodiktè nan machandiz prensipal, peyi a te wè yon ogmantasyon imedya nan fòtin.
Kòm pou la Bank Mondyal, ekonomi an te grandi pa 5.8% nan 2021 apre yon kontraksyon nan 6.2% nan 2020. Rezon yo mete devan yo fè pou lekti enteresan:
- Kwasans GDP te dirije pa yon rekiperasyon nan sektè agrikòl ak endistriyèl yo. Nou konnen ke refòm tè a ak sanksyon andikape te devaste tou de sektè sa yo. Yo te chèche èd nan men Chinwa yo pou rekiperasyon isit la, ki te ede pa rekòlte eksepsyonèl.
- Yon ralentissement nan enflasyon akòz politik monetè sere. To enterè ki wo ak mezi politik yo te ede diminye to enflasyon an soti nan 838% nan 2020 a 60% nan 2021.
- An menm tan, Gouvènman an te eseye viv nan mwayen li yo nan swiv yon politik fiskal responsab. Okenn nan eksè sot pase yo pa te patronize, ak depans devlopman matche ak finansman.
- Pi wo ekspòtasyon ak anvwa travayè yo te ede ak pozisyon balans peman an. Gen jeneralman de fòs nan jwe isit la. Youn, nan konsekans imedya kriz COVID-19 la, ak pwodiksyon mondyal la tounen sou entènèt, te gen gwo demann pou machandiz prensipal yo, espesyalman mineral. Sa a te ede ekonomi Zimbabwe an kòm demann ak pri yo te monte. Dezyèmman, akòz fèmen pòt yo, travayè etranje yo te revoke epi yo te chwazi retounen lakay yo, kidonk volim remèt yo te pi wo.
- Nivo adekwat vaksinasyon kont kowonaviris la pèmèt ekonomi an fonksyone san yo pa bezwen dezòd nan fèmen pòt yo. Yon fwa ankò, Chinwa yo te moniman itil ak jenere isit la.
3.2. Leson
Pandan tout listwa li, elit dominan Zimbabwe a sanble te defye panse konvansyonèl yo. Sa a te kondwi pa dezi nan moun ki nan pouvwa yo alonje règ yo nan depans lan nan pi gwo byennèt popilasyon an. Pati ki pi mal la se ke mantalite revolisyonè ki te egziste nan ane 1970 yo kontinye ap abize nan konsekans radikal.
Pran, pa egzanp, bonis 1997 pou veteran lagè yo. Olye pou yo te sikonbe revandikasyon yo, li ta gen bon konprann pou yo rele nouvo eleksyon pou pwoblèm tankou sa yo dwe angaje nan yon pati nan yon diskou politik pi laj.
Menm bagay la tou ale pou refòm nan tè ki mal konseye ak mal egzekite. Yon pi bon lide ta dwe etabli kowoperativ ki ta ankouraje pwopriyetè ansanm nan tè pandan y ap pèmèt metòd avanse agrikilti mekanize yo kontinye.
Menm jan an tou, Gouvènman an te akeyi izòlman entènasyonal kòm si se te yon meday onè. Reyalite a se ke si se pa t pou Chinwa yo, yo ta dezentegre nan yon gè sivil menm pi san.
Ankò, misyon an nan pòs sa a se pa kòmantè politik. Sepandan, pa gen okenn retrè lè deklare ke desizyon ekonomik pa ta dwe enfliyanse pa politik. Yon bon desizyon ki baze sou teyori ekonomik te montre rezilta li nan yon ane sèlman pou Zimbabwe. Sa a se yon chaj grav kont moun ki te jere ekonomi an pi bonè.
3.3. Lavni an
Pandan ke nouvèl ki soti nan Zimbabwe te pozitif nan fen, gen risk grav ki rete. Envaryabmam, kòm efè baz ki ba yo disparèt, kwasans GDP ap ralanti nan ane k ap vini yo.
An menm tan an, sipèsikl machandiz aktyèl la ak ralantisman ekonomik ki lakòz yo pral ankò enpak sou demann pou ekspòtasyon peyi a epi mete presyon sou yon rekiperasyon ki deja frajil. Peyi a rete depann sou Chinwa yo kòm pi gwo patnè komès ak envestisman li yo, ak izolasyon entènasyonal li yo pa montre okenn fen.
– Dènye Chif Enflasyon – Reserve Bank of Zimbabwe
Sa ki nesesè, se pou Zimbabwe asire yo ke yo pa kontinye repete erè ki sot pase yo.
Jiska dat, pa te gen okenn retounen nan yon lajan nasyonal akòz defisi a konfyans ki ap gouvènen siprèm.
Konfyans sa a bezwen yo dwe touche ankò. Sinon, dezas ekonomik lèzòm ap kontinye.
Kite yon Reply