Í rúst vegna flóða, verðbólgu, pólitísks óstöðugleika og efnahagslegrar óstjórnar, er Pakistan á barmi þess að verða enn einn efnahagslegur kirkjugarður Suður-Asíu.
Frá og með 2022 hefur Pakistan hlaðið 59.7 trilljónum PKR skuldum, sem er gríðarleg 89.2% af öllu pakistanska hagkerfi.
Efnahagskreppan í Pakistan er ekki ný viðburður og síðan 75 ár frá sjálfstæði Pakistans hefur hún orðið fyrir nokkrum efnahagskreppum. Alþjóðagjaldeyrissjóðurinn einn hefur bjargað Pakistan 13 sinnum á aðeins síðustu 35 árum og fjöldinn mun einnig aukast í framtíðinni.
Hins vegar, á síðustu árum, hafa eðlislægir þættir aukist og valdið skyndilegri aukningu í slæmu efnahagsástandi Pakistans.
Sem dæmi má nefna að heildarskuldir hafa aukist um 25% frá síðasta ári. Á sama tíma og heildar erlendar skuldir Pakistans hækkuðu skelfilega um 35% á einu ári.
Þess vegna myndi þessi grein aðallega greina efnahagslega óstjórn Pakistans á undanförnum árum og hvernig nokkrir þættir í sameiningu olli því að efnahagur þess ýtti undir fall hrunsins.
Orsakir
Það er viðeigandi að skilja að efnahagsmál Pakistans hafa ekki verið nýlegt fyrirbæri heldur hápunktur slæmrar efnahagsstefnu, pólitísks umróts, hryðjuverka, bókstafstrúar, eðlislægrar spillingar og hernaðaryfirráða í gegnum árin sem hefur breyst í risastóra snjóboltasprengju. Sem, ef springur, mun hafa áhrif ekki aðeins á landið heldur líka heiminn.
En afhverju?
Pólitískur óstöðugleiki
Ekki ein einasta ríkisstjórn í sögu Pakistans hefur lokið fullri valdatíð sinni, sem sýnir að pólitískur óstöðugleiki hefur verið ráðandi fyrirbæri í landinu. Þetta leiddi til vanrækslu í uppbyggingu og efnahagsskipulagi fyrir landið líka.
Nýleg bakgrunn þess að steypa Imran Khan frá völdum er beintengd stjórnmálamenningu landsins og hvernig stjórnvöld taka ákvarðanir.
Eins og Stjórnmál Pakistan snýst að mestu leyti um Indland og ríkisstjórnir eru sveiflukenndar, þær taka ákvarðanir ekki byggðar á hreinum efnahagslegum rökum heldur kjósa bankapólitík. Þetta sprengir að lokum upp horfur á að byggja upp langtímastefnu í ríkisfjármálum til að hafa hemil á skuldamynstrinum og viðhalda viðvarandi hagvexti.
Þess vegna er Pakistan skólabókardæmið um hvernig pólitískur óstöðugleiki getur skaðað vöxt landsins.
Trúarleg grunnhyggja
Með því að greina söguna má sjá að eðlislæg menning Pakistans, trúarleg bókstafstrú, leyfði henni aldrei að brjóta fjötra aldagömlu hefða og koma inn í nútíma fjármagnsmyndun.
Sama bókstafstrú er notuð enn frekar af Imran Khan og flokki hans, Tehreek-e-Insaaf, til að skapa klofning, sem getur hugsanlega verið síðasti naglinn í kistunni við að hefja borgarastyrjöld innan þjóðarinnar.
Í kjölfarið myndi herinn taka við stjórninni og milljónir manna verða fyrir áhrifum vegna ofbeldis, hungurs og hryðjuverka.
Þar sem heimaræktaðir hryðjuverkahópar eins og Tehreek-e-Taliban berjast nú um völd í Pakistan, myndi borgarastyrjöldin ekki aðeins vera á einum eða tveimur vígstöðvum heldur mörgum. Þetta mun aukast enn frekar af Frelsishópum Balochistan og Khyber-Pakhtunkhawa sem vilja losna algjörlega frá landinu.
Það kann að virðast ósennilegt. Nýleg þróun, þar á meðal flóð á þessum svæðum, stanslaust ofbeldi hersins og stöðugar sprengjuárásir uppreisnarhópa segja aðra sögu.
Ef við komum aftur að hagkerfinu, hvernig myndi hagkerfið virka ef ekkert land væri til?
Pólitík ókeypis og styrkja
Frjálshyggjupólitíkin hefur sett aukinn þrýsting á ríkissjóð ríkisins. Háar niðurgreiðslur hafa leitt til mikils vandamáls fyrir núverandi ríkisstjórn um hvort viðhalda eigi vinsældum meðal borgaranna eða hætta ókeypis til að draga úr þrýstingi á hagkerfið.
Svo, hvernig virkar þetta?
Sitjandi ríkisstjórn veitir gríðarlega styrki og tekur erlendar skuldir til að beina atkvæði íbúanna. Þegar ný ríkisstjórn kemur er hún nú þegar í miklum skuldavanda. En til að viðhalda vinsældum geta þeir ekki afnumið niðurgreiðslur og tekið þannig fleiri lán til að hreyfa einhvern veginn hjól ryðgaðs hagkerfis og forðast efnahagslegar hörmungar í bili.
Og hringurinn heldur áfram….
Niðurstaðan er sú að erlendar skuldir Pakistans, að Kína undanskildum, eru nú þegar orðnar 65 milljarðar dala, með frjálst fallandi gjaldmiðil sem kirsuberið á toppnum.
Þú sérð, skuldirnar eru ekki notaðar til hagvaxtar, heldur sem líknandi pilla til að draga hagkerfið á einhvern hátt. Og það er ein ástæðan fyrir minnkandi hagvexti, jafnvel með aukningu lána.
Hernaðarafskipti
Þar sem algert vald er í höndum herstöðvarinnar, eru helstu ákvarðanir ekki byggðar á þörfum íbúa heldur hernum. Þetta sést af mikilli fjárveitingu fjárveitinga til hersins (17.5%).
Í raun er heildarhlutfall hernaðarútgjalda og endurgreiðslu skulda (29.5%) fyrir fjárlög 2022-23 gríðarlegt. 47% af heildarfjárveitingu.
Það þýðir að næstum helmingur af útgjöldum fjárlaga er ráðstafað til að því er virðist ekki afkastamikil notkun ef við tökum það eingöngu efnahagslega séð.
Önnur umtalsverð upphæð er dælt beint inn í hagkerfið með styrkjum og ókeypis kostnaði, enn eitt áhyggjuefni.
Kína
Þar sem það er oft sakað um að skuldagildrustefna Kína hafi verið orsök núverandi ástands Pakistans, verðum við að líta djúpt niður í málið og skilja að Kína er aðeins hvati í þegar deyjandi efnahagsheilbrigði landsins.
Hvers vegna?
Kína lagði til of rausnarlegt lán á mjög háum vöxtum til að byggja upp Kína-Pakistan Economic Corridor (CPEC) undir BRI stórverkefni sínu. Undir BRI eru alls 26 verkefni, þar á meðal stíflur, vegir, brýr og Gwadar-höfn, í smíðum af kínverskum fyrirtækjum og starfsmönnum um allt land.
Athyglisvert er að þar sem engin pakistansk fyrirtæki eða ríkisborgarar eru í beinu starfi, fara peningarnir aftur til Kína og ekkert hagkvæmt hvað varðar atvinnu eða tengda ávinning er að gerast fyrir pakistanska borgara. Þess í stað hafa verkefnin valdið verulegum vanlíðan fyrir fólkið sem býr í kringum þessi verkefni.
Þess vegna virðist Belt og vegur-frumkvæði Kína hafa mistekist, í ljósi þess að helstu verkefnin undir BRI hafa ekki enn getað aflað fé eða lokið á réttum tíma eins og búist var við.
Þar að auki, þar sem lánin eru tekin á mjög háum vöxtum miðað við alþjóðlega staðla, hefur erlend skuldaþjónusta Pakistans einnig aukist. Nú tekur Pakistan lán á háum viðskiptavöxtum til að endurgreiða fyrri lán.
Önnur lykkja heldur áfram….
Annað tengt mál er misræmi í efnahagslegum framförum á öllum svæðum. Hjarta Pakistans, aðallega Punjab og Sindh svæðinu, er mjög þróað miðað við Balochistan og KPK.
Hvers vegna?
Trúarleg bókstafstrú og mismunun hefur gert íbúa þessara svæða, sem samanstanda aðallega af samfélögum Ahmediya og Pastúna, niðurlægjandi til að vera annars flokks borgarar í eigin landi.
Öryggi og hryðjuverk
Hvað erlendar fjárfestingar varðar er pólitískur óstöðugleiki og öryggisbrestur það sem er mest letjandi fyrir erlenda fjárfesta til að fjárfesta í landinu. Þar fyrir utan hefur stríðsæsandi afstaða Pakistans til Indlands valdið því að milljarðar dollara hafa skolast burt.
Annar letjandi þáttur eru endurteknar árásir á erlenda ríkisborgara. Þetta getur verið staðfest af nýlegum hryðjuverkaárásum á Kínverja og Sri Lanka ríkisborgara.
Þar að auki, með aukinni fátækt, gæti Pakistan, sem er nú þegar verksmiðja hryðjuverkamanna, búið til hryðjuverkahópa þar sem fleira fólk hefur engu að tapa. Það mun einnig gera núverandi samtök öflug, þar á meðal er ISIS-Khorasan aðal áhyggjuefnið fyrir allt svæðið.
Þar sem Pakistan er á gráa lista FATF hefur svigrúm til erlendra fjárfestinga versnað enn frekar.
Deyjandi gjaldmiðill
Pakistanska rúpían er frjálst fall og hefur verið á sveimi um verðmæti 220 miðað við Bandaríkjadal. Fyrir vikið er pakistanska rúpían orðin versta gjaldmiðillinn í Suður-Asíu, með tæplega 16.5% lækkun í júní einum.
Ástandið hefur enn versnað vegna mikillar verðbólgu um allan heim. Í Pakistan er verðbólga komin upp í 300% vegna flóða og ástands Alþjóðagjaldeyrissjóðsins. Og ef, eins og það virðist, heimshagkerfið steypist í samdrátt, mun Pakistan ekki hafa mikið loft til að anda að sér.
Nú, aftur til upphaflegu spurningarinnar um hvers vegna bilun Pakistans mun einnig hafa áhrif á heiminn og Indland. Þar sem Pakistan er kjarnorkuknúið land gerir það það of stórt til að mistakast. Ef kjarnorkuoddar koma í hendur hryðjuverkamanna gæti heimurinn orðið fyrir óbætanlegum skaða.
Núverandi staða
Pakistan hefur orðið fyrir miklu flóði síðan 2010, sem hefur valdið mikilli hækkun verðbólgu og rúpíur í Pakistan. Ríkisstjórnin hefur áætlað 40 milljarða dala tap af flóðunum og kostnaðurinn gæti aukist enn frekar. Fólk, sem þegar þjáist af efnahagskreppan, eru nú hlaðnir flóðum og verðbólgu.
Hvað gjaldeyrisforðann snertir. Pakistan hefur aðeins 2 milljarða dollara virði af varasjóði, sem getur varla borgað fyrir 5 vikna innflutning. Vandamálið er einnig augljóst af miklum halla á greiðslujöfnuði ($ 15 milljarða), Greiðslubyrði og stórfelld gengisfelling pakistönsku rúpíunnar.
Ef lengra er gengið, þá endurspeglast viðkomandi mál einnig í skorti á samræmdri langtímastefnu í ríkisfjármálum. Til dæmis breytist skattastefna Pakistans á 2-3 mánaða fresti með vanhæfum skattyfirvöldum, sem sést af þeirri staðreynd að helstu íbúar landsins borga enn ekki skatta.
Þar að auki er landið nánast útilokað frá almennum fjármagnsmörkuðum vegna gríðarlegs 16% munar á lágt metnum PKR og Dollar. Þetta leiddi til nánast hverfandi erlendrar eignasafnsfjárfestingar, erlendra fjárfestinga og annarra gjaldeyrisinnstreymis.
Athyglisvert er að landið hefur líka orðið hreint innflutningsland fyrir matvæli, þar á meðal hveiti, te og sykur.
Á sama tíma hefur innrás Rússa í Úkraínu orðið að klípa salt í sárið fyrir Pakistan. Innrásin olli hækkun á eldsneytis- og hrávöruverði á heimsvísu. Það þýðir að nú þarf Pakistan að borga meira fyrir að kaupa sama magn af eldsneyti eða hrávöru frá umheiminum.
Og þar sem pólitík Pakistans snýst mjög um ókeypis kaup og styrki, hefur ríkisstjórnin ekki hækkað verðið í kjölfarið, sem leiddi til frekari byrði á ríkissjóði landsins.
Hins vegar, með samþykki Alþjóðagjaldeyrissjóðsins á láninu, hefur Pakistan samþykkt nokkur skilyrði og lækkað niðurgreiðslur verulega. Samt verða stjórnvöld að uppfylla fleiri skilyrði til að fá frekari hluta pakkans.
Hvað er framundan?
Nú er spurningin, hvað nákvæmlega er að gerast í Pakistan?
Eins og pakistanskur hagfræðingur Atif Mian sagði, er landið að útvista vexti sínum með því að taka miklar skuldir. Svo, til dæmis, framseldi Pakistan innviðaverkefni sitt til Kína undir Kína Pakistan Economic Corridor (CPEC) með því að taka skuldir af því. Nú er valið hjá Kínverjum og þar sem allir peningarnir skila sér aftur til Kína gefur það ekkert svigrúm til margföldunarvaxtar. Það er andstæða þess sem við köllum trickle-down hagfræði.
Þess vegna er sendinefnd vaxtarbroddsins orðin djöfullinn í kreppunni í Pakistan.
Ennfremur þarf að gæta að pólitískum óstöðugleika í Pakistan til að verða vitni að stöðugleikatímabili. Stjórnmálamenn verða að hverfa frá frístundum og trúarpólitík og einbeita sér að því að taka bitrar töflur til að leita tafarlausrar hjálpar.
Eins og nokkrir hagfræðingar og stjórnmálamenn hafa bent á verða umskiptin sársaukafull.
Svo getum við sagt að pólitískur óstöðugleiki hafi valdið núverandi ástandi Pakistan?
Við skulum skilja þetta; Efnahagskreppan hefur orðið til vegna hámarks óheppilegrar atburðarásar sem dreifast yfir langan tíma og tengjast beint eða óbeint einum streng pólitísks óstöðugleika og vanhæfni.
Hér er pólitískur óstöðugleiki ekki aðeins bundinn við ríkisstjórnir, heldur hafa allar stjórnmálastofnanir, þar á meðal varanlegar, náð hámarki í það sem við erum að verða vitni að í dag.
Hugmyndin hér er sú að pólitískar og efnahagslegar stofnanir sem eru ræktaðar eru kjarninn í ósköpunum hvers lands. Hugtakið hefur verið útskýrt í smáatriðum í bókinni „Af hverju þjóðir mistakast? sem gefur djúpa sögulega sögu um hvernig sum lönd urðu til og brugðust.
Þegar litið er til Pakistans, að segja að stjórnvöld séu ábyrg, er ekki hægt að líta á þá sem undirstöðu þeirrar röksemdar að pólitískur óstöðugleiki sé aðalástæðan fyrir efnahagskreppunni. Spillingin og vanhæfni sem felst í öllum stofnunum hefur étið undirstöður landsins.
Þó AGS hafi tilkynnt 14. pakkann fyrir Pakistan af $ 1.1 milljarða af 4 milljörðum dollara styðja grundvallarreglur stjórnarfars enn ekki stórfelldum efnahagsumbótum og leiðréttingum.
Láni IMF fylgja einnig skilyrði. Það hefur beðið stjórnvöld um að hækka eldsneytisverð og lækka niðurgreiðslur til að bæta ríkiskassann, sem veldur því að stjórnvöld horfast í augu við reiði borgaranna. Þetta mun einnig hafa áhrif á borgarana sem nú þegar eru fyrir barðinu á stöðugum flóðum.
Pakistan hefur ekki marga kosti þar sem hefðbundnir bandamenn þeirra, þar á meðal Sádi-Arabía, Sameinuðu arabísku furstadæmin og Kína, eru ekki í neinu skapi til að framlengja fjárhagslegan stuðning.
Þess vegna verður þetta erfið ákvörðun fyrir ríkisstjórnina. Þó að nýleg fjárlög hafi dregið úr niðurgreiðslum á gasi og eldsneyti, þarf mikið að gera.
Ef Pakistan vill verða vitni að einhverju áþreifanlegu, í því tilviki, má herstöð þess ekki beina erlendu styrkjunum og aðstoðinni í tilgang þeirra. Þar að auki, þar sem hún er mjög spillt þjóð, þarf að tryggja gagnsæi til að veita réttláta dreifingu á aðstoð og stefnu um landið.
Í augnablikinu er ljóst að ástandið í Pakistan mun halda áfram að breytast, kannski versna. Verðbólga mun ná hámarki í ljósi þess að AGS mun tryggja að stjórnvöld uppfylli skilyrðin.
Allar náttúruhamfarir sem geta breytt útliti landsins frá gervihnöttnum munu hafa langvarandi afleiðingar. Með 33 milljónir manna, þar á meðal 16 milljónir barna, í 118 héruðum sem verða fyrir áhrifum af yfirstandandi flóðum, talan mun hvergi hætta fljótlega og að gera við skemmdirnar mun taka meiri peninga og tíma.
Þar sem flóðin hafa haft áhrif á fátækustu héruð Pakistans eru miklar líkur á aukningu í hryðjuverkastarfsemi og aðskilnaðarhópum.
Fyrir herinn, í desember 2022, mun herforysta breytast. Hins vegar, þar sem herinn hefur fest völd sín í sessi í öllum geirum, mun hann hvergi víkja fyrir lýðræðislegri forystu.
Með fjölda íbúa 220 milljónir er mikilvægt að hafa í huga að stórt land eins og Pakistan, eða jafnvel Rússland, hefur stóran hlut í hagkerfi heimsins. Þess vegna getur alþjóðleg forysta ekki hunsað fílinn í herberginu.
Ekki í þetta skipti!
Þar sem verðbólga nær yfir 300% í flóðahrjáðum Pakistan, á landið langt í land.
Efnahagskreppan í Pakistan er ekki jöfn kreppu Sri Lanka. Ástæðan er sú að þegar land með mikla íbúa, á barmi hruns, býr yfir kjarnorkuvopnum og er móðurkviði hryðjuverka, geta nágrannalöndin og heimurinn almennt ekki horft fram hjá deyjandi tilveru þess.
Skildu eftir skilaboð