Ukubaluleka kokukwazi ukukhusela isazisi sakho kuya kude ngaphaya nje kokuba iprofayile yomntu yemidiya yoluntu okanye ukuqweqwedisa igama eliyimfihlo – nto leyo enokuba lula ngokwaneleyo ukuyenza.
Kufuneka ukwazi ukukhusela idatha yakho eyimfihlo, ukukhusela kubuqhophololo, kwaye uhlale nawe nokuba uphulukene nesixhobo sakho esingundoqo.
Ngesazisi sokuzimela, unokukhetha ukulawula isazisi sakho ngeendlela ezifanelekileyo zokuqinisekisa, ukuvala lonke ufikelelo kwidatha yakho, kwaye nokuba uthabathe ubunini obupheleleyo phezu kwakho ngokusayina ngokwedijithali ngesitshixo sakho sabucala.
Ikamva lijongeka liqaqambile ukuqinisekiswa kokuzimela, kwaye yinjongo yam ukuvula umhlaba ukuba uqonde obu buchwepheshe kunye nendlela enokuphucula ngayo ubomi bethu.
Masingene kwiziseko zobuntu bokuzimela (SSI).
Yintoni Isazisi Sokuzilawula?
Isazisi sokuzimela kukukwazi ukulawula ulwazi lwakho lobuqu, kuquka zonke iipassword zakho kunye nezitshixo zedijithali, ngendlela ephantsi kolawulo lwakho ngokupheleleyo kwaye ingalawulwa ngomnye umntu.
Umzekelo: Xa ungena kuFacebook okanye nayiphi na enye iwebhusayithi ngegama lakho lomsebenzisi kunye negama lokugqitha, idatha oyinikezelayo inokubanjwa ngokulula ngabagebenga.
Oku kunokukhokelela kubusela besazisi, njengoko ulwazi lobuqu oluncinci kunye neenkcukacha ziqokelelwa kwezi webhusayithi. Nangona kunjalo, olu lwazi lunokubanjwa ngaphandle kokwazi.
Apha sibona ukuba abahlaseli baye bakwazi ukuba zonke iinkcukacha umhlobo wethu anayo kwi-Facebook - ngoncedo lwegama lomsebenzisi kunye negama lokugqitha.
Ngokuvumela i-SSI, umsebenzisi unokuthatha ulawulo olupheleleyo kwidatha yakhe kunye neenkcukacha zobuqu ngokulawula ngokupheleleyo ukufikelela kuyo nayiphi na iwebhusayithi kunye neenkonzo abazisebenzisayo. Unokuqiniseka ukuba idatha yakho ikhuselekile kuba akukho mntu unokufikelela kuyo ngaphandle kwemvume yakho.
Oku kuthetha ukuba wena, kwaye nguwe kuphela, othatha isigqibo sokuba ngubani onokufikelela kwidatha yakho kunye nento abanokuyenza ngayo.
Iingenelo zeZazisi eziZilawulayo
Kukho iingenelo ezininzi zokusebenzisa ukuqinisekiswa kokuzimela. Makhe sihlolisise iingenelo eziphezulu zobu buchwepheshe:
1. Ubungasese obuphuculweyo kunye noKhuseleko
Njengoko benditshilo ngaphambili, i-SSI inokunceda ukuphucula ubumfihlo bakho kunye nokhuseleko ngokwenza ukuba kube nzima ukuba omnye umntu afikelele kwidatha yakho. Usebenzisa i-SSI, nguwe wedwa othatha isigqibo sokuba ngubani onokufikelela kwidatha yakho—hayi umntu wesithathu okanye umnikezeli wenkonzo.
2. Shiya iLifa leDijithali kuSapho lwakho
Enye inzuzo enkulu yokusebenzisa i-SSI kukuba nguwe oza kuthatha isigqibo malunga nendlela idatha yakho eya kusetyenziswa ngayo kwaye isasazwe emva kokuba uswelekile. Obona bunini bolwazi lwakho bunokudluliselwa komnye umntu, nokuba lilungu losapho okanye unobangela wesisa.
Ngapha koko, unokugcina onke amagama ayimfihlo kwi-blockchain kwaye uwadlulisele komnye umntu ukuba kukho into eyenzekayo kuwe.
3. Uyalawula
Ngaba ukhe wazama ukufikelela kwi-imeyile yakho kwaye wafumanisa ukuba iakhawunti yakho ivaliwe? Kungathatha ixesha ngaphambi kokuba ukwazi ukufikelela emva kwiakhawunti yakho. Nge-SSI, oku akuyi kuba yingxaki kuba akunakwenzeka ukuba nabani na athintele iakhawunti yakho.
Ngaphezu koko, ukuba ukhetha, ukhululekile ukudlulisa yonke idatha yakho ukusuka kumboneleli wenkonzo omnye ukuya kwenye. Umzekelo, ukuba ubukuFacebook kodwa ufuna ukutshintshela kwenye inethiwekhi yoluntu kuba awuyithandi imigaqo-nkqubo yabo, ungadlulisela lonke ulwazi lwakho.
4. elula
Ukusebenzisa i-SSI kulula kakhulu kwaye kulula ukuyisebenzisa. Akukho mfuneko yokuba umntu wesithathu onjengoFacebook okanye uGoogle agcine umkhondo wedatha yakho okanye akuncede uyilawule. Yonke into inokwenziwa kusetyenziswa iiprothokholi zeSSI, kwaye umsebenzisi kufuneka alandele imiyalelo enikiweyo.
5. Ixabiso eliphantsi
Enye inzuzo ye-SSI kukuba akukho ntlawulo yongezelelweyo okanye iintlawulo xa uyisebenzisa. Oku kuthetha ukuba iyafikeleleka kakhulu kwaye ayibizi kakhulu ukuyiphumeza. Ngaphaya koko, ukuba ubufuna ukuphucula iakhawunti yakho, ungenza njalo kwaye uqiniseke ukuba akukho nanye idatha yakho eya kulahleka.
Ngaba Isazisi Sokuzimela Sisebenza Njani?
Isazisi sokuzimela (SSI) yindlela ekhuselekileyo nethembekileyo yolawulo lwesazisi eyandisa inkululeko efanayo kunye nokuzimela komntu kwi-intanethi.
I-SSI ibhekisa kwimeko apho umntu (okanye umbutho) ulawula amacandelo edijithali yobuni babo kwaye ngubani onokufikelela kuzo.
Ulwazi lomntu siqu lusezandleni zomsebenzisi we-SSI, kungekhona umlawuli weqela lesithathu, onokuvumela okanye ukulandelela ukufikelela kwezi nkcukacha.
Kuyenzeka ukuba usebenzise isipaji sakho sedijithali ukuze uziqinisekise usebenzisa iziqinisekiso ezibonelelwe yi-SSI. Akusafuneki ukuba unike iinkcukacha zakho zobuqu kwiqela leenkcukacha zolwazi ngalo lonke ixesha ufuna ukusebenzisa imveliso okanye inkonzo entsha.
Ingqikelelo yesazisi “sokuzimela geqe” inxulumene noluvo lokuba umntu ngamnye ngoku ulawula ubuni bakhe—baluhlanga lwabo oluzimeleyo. Abantu ngabanye banolawulo kwidatha yabo kunye nobudlelwane.
Ngenxa yokuba i-digital identity yomntu izimele kuyo nayiphi na intlangano, akukho mntu unokuyithatha kubo.
Shiya iMpendulo